Νικόλαος Παναγιωτόπουλος

Η θεσμική διάλυση του ΕΣY.Το νέο νομοσχέδιο για την …”αναβάθμιση” του εθνικού συστήματος υγείας.

 (άρθρο-Η θεσμική διάλυση του ΕΣΥ-) Τις ημέρες αυτές ψηφίζεται από την ελληνική Βουλή ένα νομοσχέδιο, το οποίο υποτίθεται ότι σκοπό έχει την αναβάθμιση του εθνικού συστήματος υγείας. Η αλήθεια είναι ότι το σύστημα υγείας στη χώρα μας συνεχώς υποβαθμίζεται και η διάλυσή του, αν δεν έχει ήδη ολοκληρωθεί, είναι πάντως πολύ προχωρημένη. Και είναι κρίμα γιατί η κάθε χώρα χρειάζεται ένα εθνικό σύστημα υγείας.

Τη δεκαετία του 80 τα πράγματα ήσαν πάρα πολύ ώριμα για να δημιουργηθεί ένα σύστημα το οποίο θα παρείχε σε όλους τους Έλληνες τη δυνατότητα να φροντίζουν την υγεία τους χωρίς περαιτέρω επιβάρυνση. Όλες  οι σοβαρές χώρες της Ευρώπης διέθεταν σύστημα υγείας στο οποίο μπορούσε κάποιος να προσφύγει με μόνη την υποχρέωση να έχει κάποια σχέση με τη χώρα και το ασφαλιστικό της σύστημα, για να βρει απαντήσεις στα προβλήματα της υγείας του. Προσπαθώντας να τις μιμηθεί δημιουργήθηκε από την τότε κυβέρνηση το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Η αλήθεια είναι ότι υπήρξαν πολλές αντιδράσεις από το κατεστημένο, αλλά και από ανθρώπους οι οποίοι δεν καταλάβαιναν τη σημασία ενός τέτοιου συστήματος αλλά το σύστημα έγινε.

Ποιες ήταν οι βασικές αρχές του ΕΣΥ.

Για να καταλάβουμε το τι γίνεται αυτή την περίοδο, θα πρέπει να αφιερώσουμε λίγο χρόνο στις βασικές αξίες και σταθερές του τότε Εθνικού Συστήματος Υγείας. Κύριος και βασικός θεσμός ήταν ο θεσμός του γιατρού πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Τι σήμαινε δηλαδή αυτό; Ότι κάποιοι γιατροί που ήθελαν να προσφέρουν στο δημόσιο χώρο με έναν μισθό που ήταν αξιόλογος και χαρακτηρίζονταν ως ειδικό μισθολόγιο, εντάσσονταν στο Εθνικό σύστημα υγείας με υποχρέωση να προσφέρουν αποκλειστικά τις υπηρεσίες τους σε αυτό. Η σκέψη ήταν πάρα πολύ καλή και δεν σας κρύβω ότι και εγώ στο ξεκίνημα της ιατρικής μου καριέρας κάτι τέτοιο είχα στο μυαλό μου.

Το σύστημα αυτό θα είχε δύο επίπεδα. Το επίπεδο της πρωτοβάθμιας περίθαλψης που θα ασκείτο από τα κέντρα υγείας και το επίπεδο της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας περίθαλψης που θα ασκείτο από τα επαρχιακά και κεντρικά νοσοκομεία. Η σκέψη και ο σχεδιασμός ήταν αρκετά καλός. Τα πάντα, όπως συμβαίνει συνήθως στην Ελλάδα, κόλλησαν στο επίπεδο της εφαρμογής. Γιατί συνέβη αυτό; Γιατί φαίνεται ότι οι ίδιοι οι οποίοι ψήφισαν το Εθνικό σύστημα υγείας δεν είχαν την πρόθεση επί της ουσίας να τηρήσουν τους βασικούς του κανόνες.

Από την αρχή υπήρξε το πελατειακό κράτος.

Το πελατειακό κράτος και πάλι έδρασε με την μεγαλύτερη και σφοδρότερη δύναμη που διέθετε. Τι έγινε δηλαδή; Πολλοί ιατροί που μπήκαν στο σύστημα ως πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης σε μεγάλο βαθμό είχαν άλλα πράγματα στο μυαλό τους. Και το σύστημα τους επέτρεψε να τα εφαρμόσουν. Πρώτα από όλα το ίδιο το σύστημα έκανε επιλογή γιατρών για τα νοσοκομεία, όχι με βάση τις πραγματικές τους δυνατότητες, αλλά με βάση την πελατειακή τους σχέση.

 Στην πρώτη περίοδο που οι θέσεις αυτές θεωρούνται επίζηλες για να τις αποκτήσει κανείς, δεν αρκούσαν τα ακαδημαϊκά και επιστημονικά του προσόντα, αλλά θα έπρεπε σαφέστατα να έχει κάποια σχέση με το κεντρικό σύστημα εξουσίας. Για να τα πούμε τα πράγματα πολύ απλά θα μπορούσαμε να περιγράψουμε τα πράγματα με κάποια παραδείγματα.  Κάποιος γιατρός θέλει να διεκδικήσει μια θέση στο ΕΣΥ. Τις θέσεις δεν τις υπαγόρευαν οι ανάγκες των νοσοκομείων και της κοινωνίας, αλλά η δυνατότητα που είχε κάποιος για πρόσβαση στην εξουσία Ένας δηλαδή γιατρός, ο οποίος είχε κάποια γνωριμία έσπευδε και με τρόπους πλαγίους προκήρυσσε μια θέση για τον εαυτό του. Έτσι το σύστημα ήταν ανορθολογικό, διότι μπορεί να είχε περισσότερους γιατρούς εκεί που δεν χρειάζονταν και λιγότερους, εκεί που ήταν απαραίτητοι γιατί έτυχε να βρίσκονται κάποιοι γιατροί κοντά στην εξουσία που μπόρεσαν και διορίστηκαν χωρίς στην πραγματικότητα να είναι απαραίτητοι.

 Έτσι λοιπόν, ο ένας γιατρός, ο οποίος προκήρυξε τη θέση για τον εαυτό του, την έπαιρνε, ενώ όλοι οι υπόλοιποι που αφελώς έκαναν τα χαρτιά τους για να την αποκτήσουν ανεξαρτήτως των επιστημονικών και ακαδημαϊκών τους προσόντων, απορρίπτονταν. Αυτό οδήγησε στο να έχει το ΕΣΥ ένα σωρό γιατρούς, οι οποίοι ήταν τελείως άχρηστοι. Κάποιοι από αυτούς έμπαιναν για να ασκήσουν πελατειακό επάγγελμα, ενώ κάποιοι άλλοι για να προχωρήσουν σε αργομισθία και να εξαφανιστούν στην πραγματικότητα από την ενεργό δράση.

Σε καμία από τις δύο αυτές περιπτώσεις δεν γινόταν αξιολόγηση, με αποτέλεσμα να γεμίσει το σύστημα υγείας από ανθρώπους οι οποίοι άλλοι μεν δεν απέδιδαν στον κόσμο γιατί είχαν τους δικούς τους πελάτες, άλλοι διότι δεν είχαν τη διάθεση να εργαστούν. Όσο προχωρούσε το πράγμα και η κοινωνία είχε μεγαλύτερες απαιτήσεις, αλλά και η οικονομία θα όφειλε να αναπροσαρμόσει τους μισθούς τους, οι εργαζόμενοι πελατειακά το έκαναν με μεγαλύτερη σφοδρότητα, οι δε υπόλοιποι δούλευαν ακόμα λιγότερο με τη δικαιολογία ότι δεν αμείβονταν ικανοποιητικά.

Η θεσμική διάλυση του ΕΣY.Με το νέο νομοσχέδιο η κατάργηση των βασικών αρχών.

Έρχεται λοιπόν σήμερα η κυβέρνηση να αναγνωρίσει ότι οι γιατροί δεν αμείβονται ικανοποιητικά, να προσπαθήσει να διαχειριστεί το χάος που δημιούργησε όλη αυτή η κατάσταση και αντί να βάλει τα πράγματα στη θέση τους, να αξιολογήσει τους γιατρούς και  αναπροσαρμόσει τους μισθούς τους ορίζοντας ταυτόχρονα αυστηρές τιμωρίες για εκείνους οι οποίοι δεν θα τηρούν τους κανονισμούς, απελευθερώνει εντελώς τις εργασιακές υποχρεώσεις και  λέει ότι μπορεί ο κάθε γιατρός να κάνει πελατειακή δουλειά μέσα στο νοσοκομείο, να φτιάχνει ιατρεία εξωτερικά, να χειρουργεί τους πελάτες του το απόγευμα, αρκεί να μην επιβαρύνει το σύστημα και να μην ζητάει περισσότερα χρήματα. Τα χρήματα για τη νοσηλεία θα τα πληρώνει ο ίδιος ασθενής. Τι κάνει επομένως; Καταστρατηγεί το βασικό αξίωμα του εθνικού συστήματος υγείας που είναι δωρεάν υγεία για όλους. Με τι διάθεση ένας γιατρός του κρατικού συστήματος θα ασχοληθεί με τους ταλαίπωρους ασθενείς που δεν έχουν να τον πληρώσουν από τη στιγμή που μπορεί να κυνηγήσει να νοσηλεύσει, να θεραπεύσει, να χειρουργήσει ασθενείς, οι οποίοι θα του πληρώσουν το αντίτιμο και μάλιστα αδρά. Τα απογευματινά χειρουργεία τα οποία τόσο πολύ διαφημίζουν, ουσιαστικά καταργούν τα πρωινά. Όποιος δεν έχει να πληρώσει, δεν χειρουργείται ποτέ και έτσι αναγκάζονται οι ταλαίπωροι άνθρωποι που δεν έχουν το αντίτιμο να δανειστούν, να πουληθούν για να χειρουργηθούν απόγευμα ή να πεθάνουν;

Η θεσμική διάλυση του ΕΣY και ο ιδιωτικός τομέας βρίσκει τρόπους να ελιχθεί.

Και βέβαια, μέσα σε όλη αυτή την αναμπουμπούλα, ο ιδιωτικός τομέας πάντοτε θα βρει τους τρόπους να ελιχθεί. Πληροφορούμαι ότι τα ιδιωτικά θεραπευτήρια ετοιμάζουν αίθουσες χειρουργείων και χώρους για τους γιατρούς του Εθνικού Συστήματος Υγείας που θα ψαρεύουν ασθενείς από εκεί και κάτω από συνθήκες ιδιωτικοοικονομικούς θα τους χειρουργούν στα ιδιωτικά θεραπευτήρια.

Εδώ λοιπόν έχουμε το εξής πρόβλημα, οι άνθρωποι δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν δωρεάν και  κάποιοι οι οποίοι μπήκαν μέσα σε ένα σύστημα δεχόμενοι ότι στην πραγματικότητα θα αρκούνται στο μισθό και τις εφημερίες τους, αυτή τη στιγμή γίνονται αθέμιτα ανταγωνιστικοί με τους ιδιώτες, οι οποίοι επέλεξαν να μην το κάνουν αυτό και να δουλέψουν αποκλειστικά στον ιδιωτικό τομέα. Γιατροί πολλών ταχυτήτων. Κατάσταση χαώδης προς ζημία του ασθενούς με μόνο κριτήριο ότι το κράτος δεν θα βάλει το χέρι στην τσέπη για να πληρώσει τίποτα για το σύστημα υγείας. Τα πάντα θα διευθετηθούν από τον ίδιο τον ασθενή, ο οποίος μια ζωή πληρώνει για την κοινωνική του ασφάλιση και στο τέλος βρίσκεται να είναι στην πραγματικότητα ανασφάλιστος. Αλλά θα συνεχίσουμε σε επόμενο άρθρο μας.