Ελληνικά 
English 
Η δύναμη που έχει η συμπεριφορά ιατρού προς τον ασθενή.
(Η Συμπεριφορά Ιατρού προς Ασθενή) Είναι πολύ σημαντικό ότι τον 4ο αιώνα π.Χ. ο Ιπποκράτης επισήμανε την τεράστια δύναμη που έχει η συμπεριφορά του ιατρού προς τον ασθενή: «Ο ασθενής, παρότι έχει επίγνωση του γεγονότος ότι η κατάστασή του ενέχει κινδύνους, μπορεί να ανακτήσει την υγεία του απλώς και μόνο επειδή έχει μείνει ευχαριστημένος από την καλοσύνη του ιατρού». (Di Matteo M.R., Martin L.R., 2011, Εισαγωγή στην ψυχολογία της Υγείας, Αθήνα, Πεδίο). Όταν οι ασθενείς έχουν την αίσθηση ότι δεν έγιναν κατανοητοί, τότε είναι πιθανό να νιώθουν δυσαρεστημένοι από την ιατρική φροντίδα που τους παρέχεται, να αλλάζουν συχνά ιατρούς και να συμμορφώνονται σε μικρότερο βαθμό με τις οδηγίες τήρησης της φαρμακευτικής αγωγής που τους χορηγείται. (Frankel, R.M.,1995. Emotion and the physician- patient relationship. Motivation and Emotion, 19, 163-173).
Η ικανότητα του ιατρού να εμπνέει στον ασθενή εμπιστοσύνη.
Όταν αναφερόμαστε στη σωστή συμπεριφορά ιατρού προς ασθενή δεν εννοούμε κάποιο πλαίσιο κανόνων που ο ιατρός ακολουθεί, πολλές φορές τεχνητά, για να είναι ευχάριστος στον ασθενή του αλλά κάτι πολύ ουσιαστικότερο. Εννοούμε την ικανότητα του ιατρού να εμπνέει στον ασθενή εμπιστοσύνη και να ανταποκρίνεται στις συναισθηματικές του ανάγκες. Αυτή η ικανότητα δεν είναι μια έμφυτη ιδιότητα που έχει ο ιατρός αλλά στην πραγματικότητα αφορά τόσο στοιχεία της προσωπικότητάς του, όσο και στοιχεία της εκπαίδευσής του στην ιατρική.
Δυστυχώς πολλοί επαγγελματίες του ιατρικού κλάδου δεν κατορθώνουν να ακολουθήσουν στοιχειώδεις κανόνες καλής συμπεριφοράς όπως το να συστήνονται, να συνομιλούν δημιουργώντας ευχάριστο περιβάλλον και να κοιτάζουν τον ασθενή και να απευθύνονται σε αυτόν. (Di Matteo, M.R. Di Nicola, D.D. 1982. Achieving patient compliance: The phycology of the medical practitioners’ role. Elmsford, NY: Pergamon Press).
Επικοινωνία ιατρού ασθενή. Οι διδάσκοντες τους υπψήφιους ιατρούς.
Ένα τεράστιο κενό που αποτελεί πρόβλημα στην ιατρική εκπαίδευση είναι ότι απουσιάζει εντελώς οποιαδήποτε αναφορά στην επικοινωνία ιατρού ασθενή. Και όπως έχει αποδειχθεί όταν οι διδάσκοντες τους υποψήφιους ιατρούς δίνουν έμφαση στους ενδεδειγμένους τρόπους συμπεριφοράς προς τους ασθενείς, αυτοί με κάποιο τρόπο τους μαθαίνουν. (Seeman, M. Evans, J.W. 1961. Stratification and hospital care. Part 1: The performance of the medical intern. American Sociological Review, 26, 67-80). Αντίθετα όταν οι διδάσκοντες θεωρούν ότι οι σωστοί τρόποι συμπεριφοράς είναι επουσιώδεις, το γεγονός αυτό γίνεται εμφανές σε όσους τους περιστοιχίζουν. Οι αδιάφοροι και σκληρόκαρδοι καθηγητές διαπλάθουν αδιάφορους και σκληρούς μαθητευόμενους. (Klass, P. 1987. A not entirely benign procedure: Four years as a medical student. New York: G.P. Putnam).
Από τη σχέση ασθενούς- ιατρού σε μια πιο αυτοματοποιημένη διαδικασία.
Είναι γεγονός ότι η ανάπτυξη της τεχνολογίας τα τελευταία χρόνια έχει μετατοπίσει το κέντρο από τη σχέση ασθενούς- ιατρού σε μια πιο αυτοματοποιημένη διαδικασία. Τεχνικές γνώσεις, ικανότητες εφαρμογής νέων θεραπειών, πτυχία από πανεπιστήμια (πολλές φορές άγνωστα) του εξωτερικού και κάθε είδους επικοινωνιακά θέματα που αφορούν ακόμη και την οργάνωση του ιατρείου φαίνεται ότι προβάλλονται πολύ περισσότερο από την κατανόηση των προβλημάτων του ασθενούς. Η κατανόηση του ασθενούς από την πλευρά του ιατρού εμφανίζεται ως μια δευτερεύουσας σημασίας ικανότητα που μπορεί να υποσκελιστεί από την ιδιαίτερη εκπαίδευση και τις ιατρικές του γνώσεις και δεξιότητες που έχει.
Και από την πλευρά του ασθενούς ακούμε πια πολλές φορές ότι μπορεί η συμπεριφορά του ιατρού να μην είναι η ενδεδειγμένη αλλά είναι πολύ καλός, υπονοώντας ότι έχει γνώσεις και δεξιότητες. Πολλοί πιστεύουν ότι ο καλός ιατρός που είχε κατανόηση και άκουγε τον ασθενή του είναι είδος μιας άλλης εποχής που έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Και διαπιστώνουμε συχνά ότι μπορεί να κερδίζουμε την εμπιστοσύνη και την καρδιά του ασθενούς ως ιατροί αλλά χάνουμε τον ίδιο τον ασθενή που τον κερδίζει κάποιος πολύ ικανός στην επικοινωνία και την προβολή συνάδελφος.
Ένας ιατρός που δε συμπεριφέρεται σωστά στους ασθενείς του δε θα μπορέσει να λύσει προβλήματα.
(Συμπεριφορά ιατρού προς ασθενή) Ίσως είναι πολύ δύσκολο στις συνθήκες που διαμορφώνει η σύγχρονη κοινωνία να πιστέψουμε αυτό που στην αρχή του άρθρου ανέφερε ο Ιπποκράτης. Οφείλω να πω όμως από την πολυετή εμπειρία μου ότι αυτό που ζούμε σε επικοινωνιακό επίπεδο είναι μια σύγχρονη απάτη. Ένας ιατρός που δε συμπεριφέρεται σωστά στους ασθενείς του δε θα μπορέσει όσες γνώσεις και όσες ικανότητες και να παρουσιάζει ότι έχει, να λύσει προβλήματα. Απλά το τελικό ναυάγιο στο οποίο θα οδηγηθεί η κατάσταση θα αποδοθεί στον ασθενή και θα προχωρήσει στον επόμενο πελάτη.
Η ικανοποίηση του ασθενούς από τη ιατρική φροντίδα.
Σε μια ανασκόπηση των πολυάριθμων μελετών στις οποίες εξετάσθηκαν διάφορες παράμετροι της συμπεριφοράς προς τον ασθενή και εκτιμήθηκε η επίδρασή τους στο βαθμό ικανοποίησης και συμμόρφωσης του προς την ιατρική αγωγή. (Hall, J.A., Roter, D.L. Kantz, N.R. 1988. Meta- analysis of correlates of provider behavior in medical encounters. Medical Care, 26, 1-19). Διαπιστώθηκε ότι η ικανοποίηση του ασθενούς από τη ιατρική φροντίδα ήταν μεγαλύτερη όταν ο ιατρός λάμβανε την πρωτοβουλία για περισσότερες συζητήσεις κοινωνικού χαρακτήρα, ο λόγος του ήταν πιο θετικός και δεν εξέφραζε αρνητικές απόψεις για τους ασθενείς τους. Επιπλέον μία από τις σημαντικότερες παραμέτρους της συμπεριφοράς του επαγγελματία υγείας προς τον ασθενή ήταν η εκούσια μετάδοση συγκεκριμένων θετικών και υποστηρικτικών μη λεκτικών μηνυμάτων.
Αναγνωρίζει ο ιατρός τη σημασία τόσο των ψυχοκοινωνικών όσο και των βιολογικών ζητημάτων;
Ο ακρογωνιαίος λίθος της ενδεδειγμένης συμπεριφοράς ιατρού προς ασθενή είναι το αν και μέχρι ποιο σημείο ο ίδιος ο ιατρός αναγνωρίζει τη σημασία τόσο των ψυχοκοινωνικών όσο και των βιολογικών ζητημάτων που υπεισέρχονται στη θεραπευτική αγωγή ενός αρρώστου. Ο ιατρός πρέπει να ξεπεράσει την αμιγώς βιοϊατρική προσέγγιση, βάσει της οποίας ο ασθενής θεωρείται ως ένα σύνολο από όργανα και βιολογικές λειτουργίες που χρειάζονται ρύθμιση και ή επιδιόρθωση και να προσεγγίσει τον ασθενή ως ένα άτομο του οποίου τα συναισθήματα αξίζει να κατανοήσει. (Di Matteo M.R., Martin L.R., 2011, Εισαγωγή στην ψυχολογία της Υγείας, Αθήνα, Πεδίο).
Αλλά και ο ασθενής πρέπει να μην εντυπωσιάζεται με επικοινωνιακά τρυκ αλλά να ψάχνει σε βάθος αν τον ικανοποιεί η σχέση του με τον ιατρό. Δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αισθάνεται ικανοποίηση από ένα ιατρό που αφιερώνει ελάχιστο χρόνο της ιατρικής επίσκεψης στην ενασχόληση τα ψυχολογικά κai ψυχοκοινωνικά ζητήματα που σχετίζονται με την ασθένεια και τη φροντίδα του ασθενούς. (Cape, J.D. 1996. Psychological treatment of emotional problems by general practitioners. British Journal of Medical Psychology, 69, 85-99).