Πνευμονική υπέρταση. Ανατομία. Φυσιολογία
Πνευμονική υπέρταση. Για να μπορέσει να κατανοήσει κάποιος την όχι τόσο συχνή αλλά πολύ επικίνδυνη αυτή νόσο, θα πρέπει να ξέρει την καρδιακή ανατομία. Η καρδιά αν και ενιαία μπορεί λειτουργικά να διακριθεί σε δύο μέρη. Τη δεξιά και αριστερή καρδιά. Το δεξιό κομμάτι παίρνει το αίμα του σώματος το φτωχό σε οξυγόνο. Μέσα από την πνευμονική αρτηρία το προωθεί στους πνεύμονες. Εκεί εμπλουτίζεται σε οξυγόνο και οδηγείται με τις πνευμονικές φλέβες στην αριστερή καρδιά. Αυτή στέλνει το πλούσιο σε οξυγόνο αίμα σε ολόκληρο το σώμα για τις ανάγκες του. Έτσι έχουμε την πνευμονική ή μικρή κυκλοφορία και τη μεγάλη ή συστηματική κυκλοφορία.
Δευτεροπαθής πνευμονική υπέρταση. Αίτια
Όταν η πίεση στη μεγάλη κυκλοφορία αυξηθεί μιλάμε για τη γνωστή σε όλους μας αρτηριακή υπέρταση. Όταν όμως αυξηθεί η πίεση στα πνευμονικά αγγεία τότε μιλάμε για πνευμονική υπέρταση. Γιατί όμως να αυξηθεί η πίεση στα πνευμονικά αγγεία. Αυτό μπορεί να συμβεί γιατί η αριστερή καρδιά έχει κάποιο σοβαρό πρόβλημα, αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια, λόγω βαλβιδοπαθειών, εμφράγματος μυοκαρδίου, σοβαρής υπέρτασης. Άρα δεν μπορεί να στείλει αίμα ως αντλία στο σώμα με τη δύναμη που χρειάζεται. Το αίμα συσσωρεύεται στους πνεύμονες και η πίεση αυξάνεται. Πνευμονική υπέρταση λοιπόν. Κάποιος έχει χρόνια πνευμονικά νοσήματα. Οι βλάβες στους πνεύμονες επηρεάζουν τα πνευμονικά αγγεία και τους αυξάνουν την πίεση. Πνευμονική υπέρταση και πάλι. Απόφραξη των πνευμονικών αγγείων από θρόμβους που λέγεται πνευμονική εμβολή μπορεί επίσης να αυξήσει τις πνευμονικές πιέσεις. Όλα αυτά τα προβλήματα που αντανακλούν στην αύξηση της πνευμονικής πίεσης προκαλούν τη δευτεροπαθή πνευμονική υπέρταση.
Πρωτοπαθής πνευμονική υπέρταση
Υπάρχει όμως και η πρωτοπαθής ή ιδιοπάθής πνευμονική υπέρταση. Είναι οι περιπτώσεις που οι πνευμονικές πιέσεις αυξάνονται χωρίς να υπάρχει εμφανής λόγος. Η αιτιολογία της νόσου αποδίδεται σε τοπικές αλλοιώσεις των πνευμονικών αγγείων και είναι άγνωστη.
Πνευμονική υπέρταση. Συμτώματα
Η συμπτωματολογία τους είναι κοινή. Στην περίπτωση βέβαια της δευτεροπαθούς στην αρχή επικρατούν τα συμπτώματα που αφορούν την αριστερή καρδιά. Όταν όμως προκληθεί πνευμονική υπέρταση τα συμπτώματα είναι τα ίδια με αυτά της δεξιάς καρδιακής ανεπάρκειας. Αφού οι πιέσεις στα πνευμονικά αγγεία είναι αυξημένες η δεξιά καρδιά, που είναι και πιο λεπτεπίλεπτη, δεν μπορεί να σπρώξει αίμα με δύναμη. Αυτό συσσωρεύεται στα αγγεία του τραχήλου στο λαιμό που φουσκώνουν πολύ. Συγκεντρώνεται στο ήπαρ που διατείνεται, στα αγγεία της κοιλιάς και στα αγγεία των κάτω άκρων. Επομένως, δύσπνοια από διαταραγμένη πνευμονική κυκλοφορία. Πόνος στην κοιλιά από τη διάταση της κάψας του ήπατος. Ανορεξία γιατί το έντερο δε λειτουργεί σωστά. Οίδημα (πρήξιμο) στα πόδια. Αδυναμία και καταβολή γιατί η καρδιά δε μπορεί να τροφοδοτήσει σωστά το σώμα με αίμα. Ο ασθενής γίνεται λειτουργικά ανάπηρος
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται αρχικά με την κλινική εξέταση και συνεχίζεται με triplex καρδιάς. Εφόσον βρεθούν αυξημένες πνευμονικές πιέσεις γίνεται ενδελεχής περαιτέρω έλεγχος. Ειδικές αξονικές τομογραφίες για αποκλεισμό πνευμονικής εμβολής και ανάδειξης πνευμονικής νόσου. Έλεγχος για στεφανιαία νόσο. Πνευμονολογικός έλεγχος με σπειρομέτρηση και αν χρειαστεί ειδικότερες εξετάσεις. Σε όλα αυτά πολύτιμη είναι η εμπειρία του καρδιολόγου για τη σωστή εκτίμηση του προβλήματος
Θεραπεία
Η θεραπεία εξαρτάται από το αίτιο. Αν η πνευμονική υπέρταση είναι δευτεροπαθής προσπαθούμε να διορθώσουμε αυτό που την προκάλεσε. Ταυτόχρονα την αντιμετωπίζουμε όπως και την πρωτοπαθή με διουρητικά, ειδικά αγγειοδιασταλτικά και καρδιολογικά φάρμακα. Η αγωγή σκοπό έχει τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής του ασθενή και την παράτασή της. Η τακτική παρακολούθηση είναι αναγκαία και συνδυάζεται με τις λεπτές παρεμβάσεις από τον καρδιολόγο. Αυτό απαιτεί γνώση και εμπειρία και είναι από τα πιο δύσκολα θέματα στην καρδιολογία.
Καρδιολογικό ιατρείο Μαρούσι, Νικόλαος Παναγιωτόπουλος