Διάρκεια πανδημίας κορονοϊού.
(Διάρκεια πανδημίας κορονοϊού) Όσο θα περνάει ο καιρός και θα ισορροπούμε από τον πρώτο πανικό και τις τρομακτικές εικόνες που αφειδώς μας προσφέρουν τα ΜΜΕ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θα γιγαντώνεται το ερώτημα: «πότε θα μπορέσουμε να επιστρέψουμε στην κανονικότητα»; Και το ερώτημα αυτό δεν είναι απλά εκδήλωση της ανυπομονησίας να ξαναγυρίσουμε στις παλιές καλές ή κακές μας συνήθειες αλλά η συνειδητοποίηση ότι όσο περισσότερο κρατήσει αυτή η κατάσταση τόσο περισσότερο υπονομεύεται η ζωή μας την επόμενη μέρα.
Είναι γεγονός ότι η οικονομία διαλύεται, η εργασία θα είναι είδος εν ανεπαρκεία σε επιχειρήσεις που θα έχουν καταστραφεί από την παρατεταμένη διακοπή της λειτουργίας τους και σε μια χώρα που το κύριο βάρος δεν πέφτει στην παραγωγή αλλά στην παροχή υπηρεσιών (π.χ. τουρισμός) οι επιπτώσεις θα είναι πιο σοβαρές και εμφανείς. Επειδή όμως αυτά θα τα εξετάσουν οι πιο ειδικοί ας γυρίσουμε στο αρχικό ερώτημα που απασχολεί όλους. Πότε θα τελειώσει αυτή η κατάσταση που βιώνουμε τον τελευταίο καιρό;
Διάρκεια πανδημίας κορονοϊού. Πότε σταματά μια πανδημία;
(Διάρκεια πανδημίας κορονοϊού) Για να προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε την απάντηση θα πρέπει να κατανοήσουμε κάποια πράγματα με όσο πιο απλό τρόπο γίνεται. Κατ’ αρχάς όπως έχομε όλοι εμπεδώσει επιδημία είναι η μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων μιας νόσου σε μικρό χρονικό διάστημα. Εάν η επιδημία αυτή αφορά περισσότερες χώρες και η αύξηση των κρουσμάτων είναι σημαντική μιλάμε για πανδημία. Και πότε σταματά μια πανδημία;
Όταν ο αριθμός όσων νόσησαν από το λοιμογόνο παράγοντα που την προκάλεσε και θεραπευτούν, ξεπεράσει κάποιο αριθμό που ονομάζεται ανοσολογικό ή ανοσιακό τείχος που όπως λέει και ο όρος προστατεύει και αυτούς που δεν έχουν μολυνθεί. Αν π.χ. 7 στους δέκα ασθενείς έχουν περάσει τη νόσο οι εναπομείναντες 3 δεν κινδυνεύουν να προκαλέσουν επιδημία. Ποιος είναι αυτός ο αριθμός και πως υπολογίζεται; Γ
Πόσο θα διαρκέσει η πανδημία του κορονοϊού; Ο παράγοντας της μεταδοτικότητας
Για να μη μπλεχτούμε με δύσκολους όρους θα πούμε απλά ότι χρειάζεται να γνωρίζουμε το βασικό αριθμό αναπαραγωγής Ro που ορίζεται ως ο μέσος όρος των ανθρώπων που θα κολλήσουν τη νόσο αν ένα κρούσμα εισαχθεί σε ένα ευαίσθητο πληθυσμό. Π.χ. για την ιλαρά είναι μεταξύ 12 και 18 που σημαίνει ότι αν ένα κρούσμα εισαχθεί σε ένα απολύτως ευαίσθητο πληθυσμό θα μολυνθούν 12-18 άτομα. Αυτός ο αριθμός περιγράφει τη μεταδοτικότητα του λοιμογόνου παράγοντα. Ο κορονοϊός που μας απασχολεί φαίνεται με τα υπάρχοντα δεδομένα ότι έχει Ro 2,2 έως 3,3 δηλαδή κάθε άτομο μπορεί να μολύνει 2-3 άτομα.
Επειδή είναι πρωτοεμφανιζόμενος ιός και κανένας δεν έχει ανοσία, μεταδίδεται πολύ γρήγορα και υπολογίζεται ότι για να σταματήσει η πανδημία πρέπει να μεταδοθεί στο 40%- 70% του πληθυσμού (το ανώτερο αυτό ποσοστό χρησιμοποίησε στο διάγγελμά της η καγκελάριος Μέρκελ για να προετοιμάσει τους συμπατριώτες της). Όταν λοιπόν φτάσουμε σε αυτό το ποσοστό, η μετάδοση θα καθυστερεί και δε θα μιλάμε πια για πανδημία.
Αν υπήρχε εμβόλιο θα μπορούσαμε με αυτό εκ του ασφαλούς και χωρίς κινδύνους νόσησης να ανοσοποιήσουμε το ποσοστό του πληθυσμού που χρειάζεται επιτυγχάνοντας την περίφημη ανοσία της αγέλης. Μη έχοντας όμως αυτό το όπλο, το ερώτημα μετατίθεται στο ΠΟΤΕ θα φτάσουμε στα ασφαλή αυτά για την κοινότητα επίπεδα, με το φυσικό τρόπο της μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Πίνακας 1
Μεγάλο ποσοστό της νόσου παραμένει ασυμπτωματικό
Όπως φαίνεται από τον πίνακα 1 ένα πολύ μεγάλο ποσοστό της νόσου παραμένει ασυμπτωματικό ή με λίγα συμπτώματα ενώ μόνο η κορυφή του παγόβουνου χρειάζεται νοσηλεία και μάλιστα σε ΜΕΘ και η αιχμή ης κορυφής πεθαίνει. Αυτό σημαίνει ότι κάνοντας στη χώρα μας έλεγχο μόνο σε βαριά πάσχοντες, δε μπορούμε να γνωρίζουμε παρά μόνο από μαθηματικά και επιδημιολογικά μοντέλα το πόσα είναι τα πραγματικά κρούσματα. Κινούμαστε δηλαδή με μεγαλύτερη αβεβαιότητα σε σχέση με χώρες που η ανίχνευση είναι πιο μαζική. Ε
μάς προς το παρόν μας τρομάζει το ποσοστό των κρουσμάτων που θα χρειαστούν νοσηλεία και με αυτό πορευόμαστε. Μας ενδιαφέρει σε ένα χρονίως πάσχον παρατημένο σύστημα υγείας να μπορούμε να διαχειριστούμε τα περιστατικά που θα φτάνουν στα νοσοκομεία και θα έχουν ανάγκη ΜΕΘ ή ειδικής νοσηλείας. Και επειδή υστερούμε σημαντικά, κερδίζουμε χρόνο περιορίζοντας τους ανθρώπους στο σπίτι και επικαλούμενοι την περίφημη ατομική ευθύνη.
Πίνακας 2
Η εξέλιξη του ιού με και χωρίς μέτρα περιορισμού.
Στον πίνακα 2 φαίνεται η εξέλιξη των κρουσμάτων χωρίς ειδικά μέτρα (η καμπύλη που ανεβαίνει γρήγορα) και με μέτρα περιορισμού των κοινωνικών επαφών (η επιπεδωμένη καμπύλη). Η δική μας επιλογή είναι η δεύτερη καμπύλη ενώ η επιλογή άλλων χωρών όπως η Βρετανία, οι ΗΠΑ και η Σουηδία είναι η πρώτη. Ποια είναι τα μειονεκτήματα της καμπύλης χωρίς μέτρα; Ότι θα νοσήσουν πολλοί άνθρωποι μαζί άρα θα πρέπει να πάνε μαζικά στα νοσοκομεία και θα πρέπει εκεί να βρουν διαθέσιμα κρεββάτια και ένα σύστημα υγείας επαρκές να τους περιμένει. Σε μια τέτοια περίπτωση ο αριθμός των θυμάτων τρομάζει γιατί εμφανίζονται σε μικρό χρονικό διάστημα. Ποια τα πλεονεκτήματα; Ότι η καμπύλη ανεβαίνει αλλά και πέφτει γρήγορα.
Διάρκεια πανδημίας κορονοϊού .Διαφορετικές πολιτικές αντιμετώπισης.
Άρα η ζωή που δε σταμάτησε ποτέ να συνεχίζεται με λίγους περιορισμούς, επιστρέφει γρήγορα στην κανονικότητα χωρίς πολλές αρνητικές επιπτώσεις για την οικονομία και την κοινωνία. Ο πρόεδρος Τράμπ ήθελε να γίνει αυτό μέχρι το Πάσχα ενώ ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Τζόνσον να κρατήσει 12 εβδομάδες, Ο κίνδυνος μόνο είναι- όπως θεωρώ ότι δυστυχώς συνέβη- η κατάσταση να ξεφύγει και το σύστημα υγείας να μην είναι τόσο ικανό να ανταποκριθεί σε τόσο αυξημένη ζήτηση οπότε να έχουμε απώλειες από αυτούς που δε θα μπορούν να εξυπηρετηθούν από αυτό.
Η υπερβολική αυτοπεποίθηση κάποιων ηγετών ή η μεγάλη έμφαση στις οικονομικές επιπτώσεις που τους οδηγεί στο να μην πάρουν καθόλου ή να πάρουν πολύ ήπια μέτρα, μπορεί να στοιχίσει ανθρώπινες ζωές και μπροστά στην ανεξέλεγκτη αύξηση να χρειαστεί εκ των υστέρων να ληφθούν μέτρα που θα μετριάσουν την μεγάλη εξάπλωση. Η περίπτωση της Ιταλίας είναι κατά την άποψή μου ένα ατύχημα που δεν έγινε εκ προθέσεως και δεν περιλαμβάνεται σε αυτή την κατηγορία.
Διάρκεια πανδημίας κορονοϊού με αυστηρά περιοριστικά μέτρα.
Από την άλλη πλευρά η επιλογή των περιοριστικών μέτρων, όσο πιο επιθετικά είναι, καθυστερούν τη μετάδοση της νόσου ώστε να μην καταρρεύσει το σύστημα υγείας αλλά ταυτόχρονα παρατείνουν τη μετάδοσή της για μεγάλο χρονικό διάστημα και κατά συνέπεια το χρόνο της πανδημίας το ίδιο, με ότι αυτό σημαίνει. Η χώρα μας τρομοκρατημένη από τις εξελίξεις στην Ιταλία, ενώ αρχικά δεν απέκλεισε τις πτήσεις από την Κίνα και απέφυγε να περιορίσει τις μετακινήσεις από την Ιταλία, συνειδητοποίησε ότι αν συνέχιζε έτσι θα οδηγείτο σε τραγωδία.
Με τα τεράστια προβλήματα του συστήματος υγείας, η επιλογή περιοριστικών μέτρων ήταν μονόδρομος. Βέβαια όσο συνειδητοποιούσαν οι υπεύθυνοι το μέγεθος του κινδύνου, τόσο αυτά γίνονταν αυστηρότερα. Κι αν μπορούσαν θα μας κλείδωναν μέσα στα δωμάτιά μας χωρίς ούτε για φαγητό να βγαίνουμε.
Πόσο θα διαρκέσει η πανδημία του κορονοϊού; Το ανοσολογικό τείχος
Για να φτάσουμε όμως έτσι το ποσοστό που χρειάζεται για να δημιουργηθεί το ανοσολογικό τείχος μπορεί να χρειαστούν πολλοί μήνες, η μετάδοση το καλοκαίρι να σταματήσει λόγω καιρικών συνθηκών και να τεθεί εκ νέου το θέμα το φθινόπωρο που η θερμοκρασία θα πέσει και η υγρασία θα ανέβει. Αυτό όπως καταλαβαίνουμε θα έχει τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις. Κι επειδή είναι δύσκολο να κρατάς ένα λαό σε καραντίνα επί πολύ καιρό επιστρατεύεται η τρομοκρατία με εικόνες και ειδήσεις που χρειάζονται μερικές φορές και ειδική επεξεργασία για να γίνουν όπως εξυπηρετούν τους σκοπούς των κρατούντων, με ειδικούς που φοβίζουν και για την περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά επικαλούνται και την ενοχή της ατομικής ευθύνης.
Τα αυστηρά μέτρα είναι η ομολογία της ανυπαρξίας ουσιαστικής δημόσιας υγείας
Το ιδανικό μοντέλο φαίνεται ότι ίσως θα ήταν πειθαρχία και ισχυρός αυτοπεριορισμός εκεί που χρειάζεται και ένα καλό σύστημα υγείας που θα υποστηρίζει τον αριθμό κρουσμάτων που θα αυξάνουν λελογισμένα . Χωρίς να παραλύσει η κοινωνική και οικονομική ζωή να προστατευτούν οι ευάλωτες ομάδες και να μην εκτίθενται οι πολίτες σε αυξημένο κίνδυνο. Η Σουηδία προσπαθεί να εφαρμόσει αυτό το μοντέλο, θα δούμε αν θα το επιτύχει. Αυτό που πρέπει πάντως να επισημάνουμε είναι ότι μαθαίνουμε τη μισή αλήθεια.
Τα αυστηρά μέτρα είναι η ομολογία της ανυπαρξίας ουσιαστικής δημόσιας υγείας που προσπαθεί βιαστικά και εκ των ενόντων να σταθεί στα πόδια του με δωρεές και κινήσεις της τελευταίας στιγμής και όχι το τίμημα της απειθαρχίας ενός λαού. Ας ελπίσουμε ότι όλα θα ανατραπούν θετικά με τον «από μηχανής Θεό», με μια αποτελεσματική δηλαδή θεραπεία ή το εμβόλιο που φαίνεται όμως ότι αργούν ακόμη.