Νικόλαος Παναγιωτόπουλος

Εκκλησία-Κοινωνία-Βιοηθική. Βιοηθικά προβλήματα στη σύγχρονη κοινωνία.

 Το εορταστικό τριήμερο που μας οδηγεί στη Μεγάλη Σαρακοστή έχει ήδη ξεκινήσει. Πολλοί είναι εκείνοι οι οποίοι τις μέρες αυτές θα ξεκινήσουν την περίοδο της νηστείας που θα οδηγήσει στις ημέρες του Πάσχα. Ακόμη όμως και εκείνοι οι οποίοι έχουν μια πολύ χαλαρή ή και μηδενική σχέση με την εκκλησία θα ακολουθήσουν κάποια από τα έθιμα, τα οποία έχουν επικρατήσει τις ημέρες αυτές.

Όσοι χριστιανοί βρεθούν στις εκκλησίες θα ακούσουν να επαναλαμβάνονται πολλά από τα κοινότυπα πράγματα τα οποία έχουν ακούσει χιλιάδες φορές τις προηγούμενες χρονιές. Όμως φαίνεται ότι η κοινωνία έχει διαφορετικές ανάγκες και θα πρέπει η εκκλησία να προσπαθήσει να δώσει απαντήσεις στα φλέγοντα ζητήματα που επικρατούν στις μέρες μας. Έχουμε πολλές φορές επισημάνει ότι η ποιμαντική του εικοστού πρώτου αιώνα άπτεται των θεμάτων της βιοηθικής και το έχουμε κάνει αυτό, όχι λόγω της διπλής ιδιότητας του ιατρού και θεολόγου, ούτε λόγω της ιδιαίτερης ενασχόλησης με θέματα Βιοηθικής και μάλιστα στην πράξη μέσα από μια θητεία πλέον των 20 ετών στις μονάδες εντατικής θεραπείας. Το έχουμε κάνει γιατί στην καθημερινή μας επαφή με τον κόσμο βλέπουμε ότι η σύγχρονη επιστήμη, η οποία έχει προάγει σε πολλά επίπεδα την έρευνα και την πρακτική θέτει ιδιαίτερα βιοηθικά προβλήματα. 

Εκκλησία-Κοινωνία-Βιοηθική. Η Εκκλησία την περίοδο του κορονοϊού.

Σε αυτά τα βιοηθικά προβλήματα φαίνεται ότι η εκκλησία έχει δυσκολία στο να αναμειχθεί και να θέσει τη δική της αλήθεια στη διάθεση των ανθρώπων που θα ήθελαν να την ακούσουν. Ή κακή αρχή έχει γίνει  βέβαια την περίοδο του κορωνοϊού, τότε που η Εκκλησία εντελώς αμαχητί παρέδωσε τις όποιες βιοηθικές αρχές της στην επιστήμη, προτρέποντας με συνεχείς εγκυκλίους της ιεραρχίας της τους πιστούς να ακολουθήσουν με τυφλά μάτια αυτά που η επιστήμη επιτάσσει. Και έτσι βρεθήκαμε η Εκκλησία της ελευθερίας και του σεβασμού του ανθρωπίνου προσώπου να επικροτεί. διάφορες τακτικές, όπως είναι η ο υποχρεωτικός εμβολιασμός ή ο υποχρεωτικός εγκλεισμός των ανθρώπων στα σπίτια με το κλείσιμο των εκκλησιών και την απαγόρευση της Θείας Ευχαριστίας για πολλούς μήνες.

 Η σιωπή της εκκλησίας συνεχίστηκε με τους νόμους τους οποίους ψήφισε το κράτος όχι μόνο σχετικά με τη νομοθεσία για τους ΛΟΑΤΚΙ και την υιοθεσία παιδιών. αλλά και τις ρυθμίσεις για διάφορα θέματα που αφορούν την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Για να καταλάβουμε πού βρίσκεται αυτή τη στιγμή η κατάσταση, θα σας αναφέρω ένα πρόσφατο περιστατικό μιας ασθενούς μου την οποία εξέτασα. καρδιολογικά γιατί βρίσκεται στον τέταρτο μήνα της εγκυμοσύνης της.

Μια περίπτωση εξωσωματικής γονιμοποίησης.

 Η καθ’ όλα συμπαθής αυτή κυρία, καλοπροαίρετη στο έπακρο έκανε 7 προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης, οι οποίες απέβησαν ανεπιτυχείς, μέχρι που ο γιατρός της συνέστησε επειδή τα δικά της ωάρια  είχαν κάποιο πρόβλημα να αποταθεί στη λύση  της αγοράς ωαρίων από μία δότρια. Αγόρασε λοιπόν 8 ωάρια, τα οποία της στοίχισαν 3.800€ από μία γυναίκα, η οποία έδωσε άλλα 8 άρια σε μια άλλη αντίστοιχα προβληματισμένη κυρία και έτσι συνολικά 16 ωάρια της γυναίκας αυτής πήγαν προς άγνωστη για την ίδια κατεύθυνση. Από τα 3.800€, 1800 περίπου Ευρώ όπως μου εξήγησε η ασθενής μου ήταν η αμοιβή επίσημα, ορισμένη από την κρατική νομοθεσία της δότριας. Άλλά 1800 προφανώς θα πήρε η δότρια από την άλλη κυρία. Τα ωάρια  γονιμοποιήθηκαν με σπέρμα του συζύγου της και από τα 8 έμβρυα, τα οποία προέκυψαν τα 4 θανατώθηκαν διότι κρίθηκαν ανεπαρκή. Τα 2 από τα 4 έμβρυα που απέμειναν εμφυτεύθηκαν στη μήτρα της, ενώ άλλα 2 παραμένουν στο ψυγείο εν αναμονή. Από τα 2 έμβρυα που εμφυτεύθηκαν στη μήτρα της, το ένα εξελίχθηκε σε δίδυμη κύηση. Έτσι, κάποια στιγμή κυρία φάνηκε να έχει 3 έμβρυα, στη συνέχεια όμως η δίδυμη κύηση απέτυχε. Τα 2 έμβρυα πέθαναν και έτσι αυτή τη στιγμή κυοφορεί ένα παιδί στον τέταρτο μήνα. Τα 2 άλλα έμβρυα τα οποία βρίσκονται στο ψυγείο θα εξεταστεί στο μέλλον αν θέλει να τα χρησιμοποιήσει, αλλιώς θα παραμείνουν εκεί για κάποιο χρονικό διάστημα και στη συνέχεια θα χρησιμοποιηθούν για επιστημονικές μελέτες και στο τέλος φυσικά θα θανατωθούν ή θα δοθούν σε κάποιο άλλο ζευγάρι ή θα καταστραφούν με εντολή των συζύγων.

 Δεν ξέρω αν έχετε αντιληφθεί πόσα προβλήματα προκύπτουν από την νόμιμη αυτή τακτική. Καταρχήν η γυναίκα που κυοφορεί δεν είναι η βιολογική μητέρα του παιδιού της. Ταυτόχρονα κάποια άλλη γυναίκα κυοφορεί επίσης έμβρυα ή έμβρυο της δότριας γυναίκας. Κάποια στιγμή, αν αυτά τα παιδιά γεννηθούν, θα είναι πάρα πολύ δύσκολο, ιδιαίτερα όταν θα γενικευθεί η κατάσταση, να γνωρίζουν ότι είναι βιολογικά αδέρφια. Θα μπορούσαν κάλλιστα να συναντηθούν και να παντρευτούν δημιουργώντας μια οικογένεια αιμομιξίας. Όταν διαχωρίζεται η βιολογική μητέρα από την κοινωνική μητέρα και όπως γνωρίζουμε πολύ καλά στη χώρα μας που δε φημίζεται για την οργάνωση της τα πάντα είναι στον αέρα, τέτοιες καταστάσεις είναι πάρα πολύ πιθανό να συμβούν συχνότατα στο μέλλον. 

Το βιοηθικό πρόβλημα της βούλησης των εμβρύων.

Το δεύτερο βιοηθικό πρόβλημα είναι η θανάτωση κατά βούληση εμβρύων. Σύμφωνα με τη χριστιανική πίστη, αλλά προσωπικά είμαι πεπεισμένος και επιστημονικά η αναγνωριση ενός εμβρύου ως ανθρώπινης οντότητας γίνεται τη στιγμή της συλλήψεως. Επομένως, το να χαρακτηρίζω κάποια έμβρυα ανεπαρκή, να τα θανατώνω, να επιλέγω κάποια άλλα τα οποία να εμφυτεύω και να εκθέτω σε κίνδυνο θανάτου ή στη συνέχεια να αφήνω κάποια άλλα στο ψυγείο δεν διαφέρει κατά την προσωπική μου άποψη καθόλου από τις ναζιστικές τεχνικές. Φανταστείτε 8 ανθρώπους στημένους μπροστά σε έναν ναζιστή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου σε στρατόπεδο συγκεντρώσεως. 4 από τα πρόσωπα αυτά να κρίνονται ως ανεπαρκή και να οδηγούνται στο θάνατο, είτε διότι είναι γερασμένα, είτε διότι το φύλο και η ηλικία τους δεν προσφέρεται για εργασία. Έτσι ήταν,  τα 4 καταστράφηκαν ,από τα 8  έμβρυα της γυναίκας αυτής κρατήθηκαν τα 4, τα οποία. ήδη είναι 3 και μόνο ένα του έχει δοθεί η δυνατότητα να εξελιχθεί σε πρόσωπο, το οποίο θα γεννηθεί. 

Αυτή η επιλογή που γίνεται κατά τη διάρκεια της εξωσωματικής είναι άγνωστη εν πολλοίς στους ανθρώπους, όπως επίσης και η όλη γενικά τακτική που αφορά την χρησ.ιμοποίηση και την λειτουργία των εμβρύων που όπως είπαμε είναι άνθρωποι. Είμαι πεπεισμένος ότι αν γνώριζαν οι χρήστες αυτών των τεχνικών τις λεπτομέρειες αυτές, θα ήταν πάρα πολύ δύσκολο γι’ αυτούς να προχωρήσουν σε αυτό που κάνουν.

 Οι γιατροί τα αποσιωπούν και προφανώς υπάρχει λόγος που γίνεται αυτό και όλοι μπορούμε να τον καταλάβουμε. Όμως και η εκκλησία σιωπά. Θα έπρεπε οι λαλίστατοι κατά τα άλλα σε εγκυκλίους ποιμενάρχες  μας αλλά και οι ιερείς μας να ενημερωθούν πάνω σε αυτά τα θέματα. Οι σιωπώσα από καιρό επιτροπή Βιοηθικής της Εκκλησίας να μπει  μπροστά για να γίνουν κατανοητά στους πιστούς τα προβλήματα, τα πρακτικά αλλά και ηθικά, αυτών των τεχνικών και να γίνει ευρύτατα υποστηρικτική η εκκλησία στα πρόσωπα εκείνα τα οποία θα ήθελαν να μάθουν περισσότερα γιατί βρίσκονται μπροστά σε τέτοιου είδους επιλογές. Αντ’ αυτού είναι φανερό και το έχω βιώσει ο ίδιος πολλές φορές ότι οι ποιμενάρχες μας αποφεύγουν τέτοιες «κακοτοπιές». 

Εκκλησία-Κοινωνία-Βιοηθική.Θα περιμέναμε κάτι περισσότερο από την πνευματική μας ηγεσία

Πρώτον, διότι φοβούνται πάρα πολύ ότι μπορεί να τα βάλουν με την επιστήμη ή με την κοινή γνώμη και δεύτερον, διότι δεν θα ήθελαν σε καμία περίπτωση να αντιδικούν με το κράτος με το οποίο φαίνεται ότι οι καλές σχέσεις είναι επιθυμητές έναντι οιουδήποτε τιμήματος. Αντί λοιπόν, η επανάληψη των ίδιων πραγμάτων,  αυτό που αποκαλούσε ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος ήρεμο ποταμάκι που κουράζει τους ακροατές, θα μπορούσαμε αυτές τις μέρες να μιλήσουμε για τον σεβασμό του ανθρωπίνου προσώπου και για τη θέση που θα έπρεπε ο καθένας μας να πάρει απέναντι στα αγέννητα παιδιά που κατά χιλιάδες κακοποιούνται θανατώνονται ή διατηρούνται στην κατάψυξη κατά τη βούληση εκείνων οι οποίοι φέρονται να είναι ως κατά νόμον γονείς τους. 

Θα περιμέναμε κάτι περισσότερο από την πνευματική μας ηγεσία. Ζητώ συγνώμη για τις ημέρες αυτές. Ο λόγος μου είναι ίσως ενοχλητικός, παράταιρος σε αυτό που ονομάζουμε παραδοσιακός εορτασμός,  αλλά νομίζω ότι οι ανάγκες των ανθρώπων είναι κάτι περισσότερο από αυτό που η σημερινή πνευματική μας ηγεσία προσφέρει. Εύχομαι να αποφασίσουμε κάποια στιγμή να αντιμετωπίσουμε τα φλέγοντα και ακανθώδη ζητήματα της κοινωνίας, να μπορέσουμε να μιλήσουμε πραγματικά στους ανθρώπους, όχι με μια αποστεωμένη γλώσσα, αλλά με τη γλώσσα της αληθινής αγάπης που ο Χριστός ήρθε να φέρει στη γη μας με τη Θυσία και την Ανάστασή του.