Ποιος σας εξέτασε στο νοσοκομείο; ( ειδικευόμενοι ιατροί )
Του Νικόλαου Παναγιωτόπουλου
Αρχική δημοσίευση 15 Μαίου 2019, στο capital.gr “Με Άποψη”.
Επίσκεψη στο νοσοκομείο, ειδικευόμενοι ιατροί
Συμβαίνει συχνά πηγαίνοντας σε ένα νοσοκομείο με ένα επείγον πρόβλημα να φεύγουμε με μια διάγνωση και κάποιες εξετάσεις στα χέρια χωρίς ποτέ να σκεφτούμε ποιος ήταν ο γιατρός που μας εξέτασε και μας διαβεβαίωσε ότι δεν έχουμε τίποτε ή μας έπεισε ότι πάσχουμε από κάτι. Και βέβαια η απάντηση στο ερώτημα ποιος ήταν αυτός με την άσπρη μπλούζα που μας υποδέχτηκε στα εξωτερικά ιατρεία και ασχολήθηκε με το πρόβλημά μας σε κάθε σοβαρή χώρα θα ήταν ότι αποτελεί ευθύνη του νοσοκομείου να εξασφαλίσει ότι ήταν ο καταλληλότερος και σε κάθε περίπτωση κάποιος που είχε τα απαραίτητα προσόντα.
Δυστυχώς όμως στη χώρα μας αυτό δεν είναι αυτονόητο. Γιατί στο λαμπρό σύστημά μας, τις περισσότερες φορές το να υποδεχθείς κάποιον στα επείγοντα είναι μια ταπεινή, κουραστική και μη προσοδοφόρα δουλειά που δεν αρμόζει παρά στο νεότερο και χαμηλότερα στην ιεραρχία γιατρό. Σε ένα γερασμένο και μη αξιολογούμενο σύστημα υγείας μετά από κάποια χρόνια το να ασχολείται ο παλιός και έμπειρος γιατρός με όλους εκείνους που με αγωνία και πόνο απαιτούν λύση στο πρόβλημά τους είναι πολύ ταπεινωτικό και κουραστικό.
Κοίταζα την επίσημη ιστοσελίδα ενός μικρότερου νοσοκομείου της Αττικής από αυτά που εξυπηρετούν τα βορειοδυτικά προάστια και στη χειρουργική του κλινική υπήρχαν οκτώ, μάλιστα οκτώ, διευθυντές και κανένας επιμελητής. Ποιος λοιπόν θα κάνει τη λάντζα -για να χρησιμοποιήσω μια πολύ κοινή στην αργκό των γιατρών λέξη- των επειγόντων; Μα ο ειδικευόμενος. Αυτό το σε ειδικό καθεστώς είδος γιατρού που αν δεν υπήρχε, φοβάμαι ότι δεν θα λειτουργούσε τίποτε στο ΕΣΥ.
Ειδικευόμενοι ιατροί , ειδικευόμενος γιατρός
Για να δούμε από πιο κοντά τι είναι ο ειδικευόμενος. Είναι κατ’ αρχήν ένας νέος γιατρός που έχει πρόσφατα πάρει το πτυχίο του. Αν είναι άνδρας και δε θέλησε να πάρει αναβολή μπορεί να έχει ασκήσει ιατρική στο στρατό, αν είναι γυναίκα είναι εντελώς άπειρη. Μπορεί βέβαια και στις δύο περιπτώσεις να έχει κάνει την υπηρεσία υπαίθρου του, το γνωστό αγροτικό όπου μαθαίνεις την ιατρική ως αυτοδίδακτος κυριολεκτικά στου συνανθρώπου σου (μην χρησιμοποιήσω άλλο όρο γιατί δεν φταίει) το κεφάλι.
Είσαι αυτοδίδακτος και πιθανώς λίγο πιο επικίνδυνος από τότε που παίρνεις το πτυχίο γιατί ως ημιμαθής έχεις και λίγη έπαρση. Κάποτε έχοντας αναγκαστικά κάποια χρόνια αναμονής μέχρι να πάρεις θέση για την ειδικότητα ασκούσες την ιατρική σε ιδιωτικές κλινικές και μάλιστα και σε κάποιες που μερικοί εξ’ ημών πιστεύουν ότι λόγω ιδιωτικής ασφάλειας μπορούν να βρουν σωστή περίθαλψη και έτσι αδιαφορούν για ό,τι αφορά τη δημόσια Υγεία. Σήμερα λόγω μετανάστευσης των νέων γιατρών πολλές κλινικές δεν έχουν τον ορισμένο αριθμό ειδικευομένων και άρα οι διορισμοί γίνονται σε εβδομάδες ή το πολύ μήνες από την κατάθεση αίτησης για ειδικότητα.
Ειδικευόμενοι ιατροί και ειδικότητα
Φτάνει λοιπόν σε μια κλινική ο νέος γιατρός για να κάνει ειδικότητα. Δεν είναι καρδιολόγος, θέλει να γίνει κάποτε, μετά από πέντε χρόνια. Δεν είναι παθολόγος, ούτε θα γίνει ποτέ, αυτός θέλει να γίνει γαστρεντερολόγος αλλά θα πρέπει σύμφωνα με το νόμο να κάνει δύο χρόνια παθολογίας. Δεν είναι χειρουργός ούτε θέλει να γίνει, θέλει να γίνει γενικός γιατρός αλλά πρέπει λίγο να περάσει από τη χειρουργική, λίγο από την παθολογία, λίγο από την καρδιολογία κ.λπ. Πήγε στην κλινική για να μάθει και το αν έμαθε θα διαπιστωθεί στις εξετάσεις που θα δώσει σε λίγα χρόνια. Μέχρι τότε μαθαίνει, δεν έχει ούτε τις γνώσεις, ούτε την πιστοποίηση να παίρνει αποφάσεις μόνος. Είναι ειδικευόμενος και όχι ειδικός.
Αυτά είναι τα επίσημα. Ποια είναι η πραγματικότητα; Με το που θα διοριστεί στη θέση του τον υποδέχονται περίπου σα να είναι ο ειδικευμένος που περίμεναν. Ανάλογα με τις ανάγκες της κλινικής μπαίνει στο πρόγραμμα εφημεριών σε λίγες μέρες μέχρι λίγες εβδομάδες. Συνήθως φροντίζουν να ξεκινήσει εφημερίες κοντά σε κάποιο παλαιότερο ειδικευόμενο. Βέβαια κανονικά έπρεπε να βρίσκεται πάντα υπό την επίβλεψη κάποιου ειδικού γιατρού αλλά αυτό συμβαίνει μόνο στα χαρτιά ή μάλλον ούτε στα χαρτιά. Κοιτάξτε λίγο υπερήχους, εξιτήρια, ενημερωτικά σημειώματα, συνταγές που πήρατε από κρατικά νοσοκομεία. Ή έχουν μια ανώνυμη σφραγίδα της κλινικής ή συχνότερα μια σφραγίδα που λέει ειδικευόμενος. Καμμιά φορά συνυπάρχει τυπικά και μια σφραγίδα ειδικευμένου αλλά τελευταία ούτε κι αυτή βλέπουμε.
Ειδικευόμενοι ιατροί και υποστήριξή τους
Σας εξέτασε λοιπόν ένας ειδικευόμενος, που μπορεί τελικά να μην πάρει ποτέ ειδικότητα, που κανείς δεν έχει πιστοποιήσει επίσημα τις γνώσεις του, που κανείς τελικά δεν ελέγχει τις αποφάσεις του. Η εκ του πονηρού απάντηση είναι: “αν χρειαστεί βοήθεια εκεί είναι και ο ειδικός ας ρωτήσει”. Για να μην κοροϊδεύουμε τους ανθρώπους, το δύσκολο κατ’ αρχήν είναι να καταλάβει ότι χρειάζεται βοήθεια. Πιθανόν να πιστεύει ότι δε χρειάζεται και να θέτει με τις ελλιπείς γνώσεις του σε κίνδυνο μια ζωή. Αλλά και αν χρειαστεί βοήθεια, υπάρχει αλήθεια κάποιος κοντά του.
Δε θα επιχειρηματολογήσω με την ατυχή δήλωση ενός επιμελητή μου που για την εργατικότητά του το σύστημα τον άμειψε με τη θέση του συντονιστή Διευθυντή σε μεγάλο νοσοκομείο του Πειραιά. Ποτέ δεν ασχολείτο με την εφημερία κι ας ήταν το όνομά του στον κατάλογο εφημερευόντων κι ας κοιμόταν στο νοσοκομείο. Όταν ζητήθηκε η βοήθειά του από ειδικευόμενο για δύσκολο περιστατικό στη μία τα ξημερώματα απάντησε αγουροξυπνημένος ” Εγώ ότι είχα να δώσω το έδωσα. Όσο δούλεψα, δούλεψα. Να δουλέψετε εσείς τώρα. Άντε μη σε βάλω να τρέχεις γύρω γύρω στο νοσοκομείο όπως στο στρατό”. Ατυχής στα όρια του χυδαίου δήλωση που όμως δυστυχώς ίσως πιο κομψά επαναλαμβάνεται συχνότατα και σήμερα.
Εφημερία και ειδικευόμενοι
Αλλά καλύτερα ας μιλήσουμε με γεγονότα. Ξέρετε ότι στο μεγαλύτερο παιδιατρικό νοσοκομείο της χώρας δεν υπάρχει ειδικευμένος παιδίατρος τη νύχτα σε γενική εφημερία; Έψαχνα πρόσφατα και με παρέπεμψαν σε μια παρατασιακή ειδικευόμενη που μόλις τελείωσε ειδικότητα και παραμένει μέχρι να έρθει ο επόμενος ειδικευόμενος. Ένα εφεύρημα του μοναδικού και ανεπανάληπτου συστήματός μας. Πάλι καλά γιατί δεν είναι εκεί κάθε μέρα. Θυμάμαι ως αγροτικός σε καρδιολογική κλινική μεγάλης όμορης στην Αθήνα πόλης, με απόφαση του Δ.Σ. του νοσοκομείου εξαναγκάστηκα να εφημερεύσω το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος ως ειδικευμένος και μάλιστα μόνος, για να πάνε οι επιμελητές και ο διευθυντής διακοπές. Κάπου το έχω κρατήσει αυτό το χαρτί για όποιον αμφιβάλει. Αλλά αυτά είναι πολύ σοβαρά προβλήματα και πρέπει να επανέλθουμε γιατί έχουν πολλές ακόμη πλευρές.
* Ο κ. Νικόλαος Παναγιωτόπουλος είναι ειδικός καρδιολόγος με εξειδίκευση και πολύχρονη θητεία στην Διοίκηση Μονάδας Εντατικής Θεραπείας