Παρακολουθώντας την καταστροφή απαθείς

Ατομικότητα και συλλογικές λύσεις.Καρδιολόγος Μαρούσι Νικόλαος Παναγιωτόπουλος

Ατομικότητα και συλλογικές λύσεις.Η αλληλεγγύη ήταν χαρακτηριστικό του λαού μας.

(άρθρο-Ατομικότητα και συλλογικές λύσεις-) Ένα από τα τελευταία χαρακτηριστικά του λαού μας που τον διατήρησαν στις δυσκολίες  διαχρονικά ήταν η αλληλεγγύη. Και λέω ήταν, γιατί είναι φανερό το τελευταίο διάστημα ότι το χαρακτηριστικό αυτό έχει οριστικά απωλεστεί, τουλάχιστον για τους περισσότερους. Θεωρώ ότι το σύνθημα «ο καθένας μόνος του» έχει κυριαρχήσει στις ζωές όλων μας.

 Από την εποχή του κορονοϊού έγινε πολύ αισθητό ότι ο άλλος όχι μόνο είναι αδιάφορος αλλά αποτελεί τον επικίνδυνο εχθρό μας. Πολλοί ήταν εκείνοι που άλλαζαν  πεζοδρόμιο όταν έβλεπαν κάποιο να έρχεται από την αντίθετη μεριά, τσακωμοί και εκνευρισμοί λάμβαναν χώρα όταν κάποιος μας πλησίαζε κοντύτερα από το προβλεπόμενο και βέβαια καταγγελίες και αναφορές στην αστυνομία όταν κάποιος φαινόταν να παραβιάζει τους απαγορευτικούς κανόνες της πανδημίας.

Ατομικότητα και συλλογικές λύσεις. Οι μη αναμενόμενες αντιδράσεις από εκείνους που θα έπρεπε να κηρύττουν την αλληλεγγύη των ανθρώπων.

Και αν βέβαια αυτό ήταν η φοβισμένη και σπασμωδική αντίδραση κάποιου μεμονωμένου προσώπου, υπήρχαν και οι επίσημες και μη αναμενόμενες αντιδράσεις εκείνων που κανονικά θα έπρεπε να κηρύττουν την επαφή, την κοινωνία και την αλληλεγγύη των ανθρώπων. Ήταν πραγματικά αναπάντεχη η προσπάθεια της Εκκλησίας  π.χ. να εισάγει καινοφανείς αντιλήψεις περί δήθεν «κατ’ οίκον εκκλησίας» όπου ο καθένας θα προσεύχεται μόνος του και θα παρακολουθεί διαδικτυακά  το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας τη στιγμή που είναι δομικό στοιχείο της Εκκλησίας η κοινωνία και η συνύπαρξη των Χριστιανών σε ένα Σώμα κατά τη Λατρεία.

Ο όσιος Μακάριος από την Εκκλησιαστική Παράδοση.

Για να θυμηθούμε λίγο την Εκκλησιαστική Παράδοση ας μνημονεύσουμε ένα περιστατικό που ανέφερε ο όσιος Μακάριος. Σε ένα από τα κείμενα του Αγ. Μακαρίου του Αιγυπτίου, σώζεται η εξής ιστορία, την οποία διηγήθηκε ο ίδιος ο Άγιος, και αφορά τις συνθήκες της κόλασης: «Περπατώντας κάποια φορά στην έρημο, βρήκε παραπεταμένο πάνω στο χώμα ένα κρανίο νεκρού. Το κούνησε λίγο με το φοινικένιο ραβδί του, λέγοντάς του: -Συ, ποιος είσαι; Αποκρίσου μου. Το κρανίο του μίλησε και είπε: -Εγώ ήμουν αρχιερέας των ειδωλολατρών που παρέμειναν σ’ αυτόν τον τόπο, κι εσύ είσαι ο αββάς Μακάριος που έχεις μέσα σου το Άγιο Πνεύμα. Όποια ώρα λοιπόν σπλαχνίζεσαι αυτούς που είναι στην κόλαση, παρηγορούνται λίγο.

Τον ρωτάει ο αββάς Μακάριος: -Και τί λογής παρηγοριά έχουν; Και απαντά το κρανίο: -Όση είναι η απόσταση μεταξύ ουρανού και γης, τόση είναι η φωτιά κάτω από μας. Καθώς λοιπόν στεκόμαστε μέσα στη φωτιά από το κεφάλι ως τα πόδια, δεν είναι δυνατόν ο ένας να δει το πρόσωπο του άλλου, γιατί η ράχη του ενός είναι κολλημένη στη ράχη του άλλου. Όταν όμως προσεύχεσαι για μας, βλέπουμε λίγο ο ένας τον άλλο, όση ώρα διαρκεί η προσευχή. Έκλαψε τότε ο Γέροντας και είπε: -Αλίμονο στην ημέρα που γεννήθηκε ο άνθρωπος, εάν αυτή είναι η παρηγοριά της κόλασης».

Ατομικότητα και συλλογικές λύσεις.Η κόλαση της ατομικότητας που μας καταδίκασαν να ζούμε.

Η αδυναμία να δούμε το πρόσωπο  του άλλου είναι η κόλαση. Σε αυτή την κόλαση λοιπόν μας καταδίκασαν να ζούμε. Μπορεί να καίγεται το σπίτι του διπλανού, να πλημμυρίζει και να πνίγεται ο γείτονας, μπορεί να καταστρέφεται ο τόπος μας, εμείς παραμένουμε αδιάφοροι, αρκεί να μη θιγόμαστε άμεσα από αυτά. Και μάλιστα πολλές φορές στρέφουμε το κατηγορητήριο κατά του άλλου. «Γιατί έχτισε το σπίτι του στο δάσος, γιατί δεν πρόσεξε το ποτάμι, γιατί δεν έλαβε τα μέτρα που έχω λάβει εγώ; Καλά να πάθει γιατί έχει λεφτά. »

Η στάση της ατομικής διευθέτησης των προβλημάτων.

Επίσης έχοντας εκλείψει η κοινωνικότητα, προσπαθούμε να δώσουμε λύσεις στα προβλήματα με πλάγιους τρόπους που αφήνουν τους άλλους απ’ έξω. Μπορεί τα δημόσια νοσοκομεία να είναι διαλυμένα αλλά εγώ έχω την οικονομική άνεση να κάνω ιδιωτική ασφάλεια. Άσε τους άλλους που δεν την έχουν να πεθαίνουν από την απουσία συστήματος Υγείας. Μπορεί το κράτος να αφήνει στις θεομηνίες τους ανθρώπους χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα αλλά εγώ έχω χρήματα και έχω εγκαταστήσει γεννήτρια σπίτι μου. Μπορεί η παιδεία μας να πάσχει αλλά εγώ θα στείλω το παιδί μου στο ιδιωτικό σχολείο. Μπορεί στα Πανεπιστήμια να υπάρχει ανομία και παρακμή αλλά εγώ θα φροντίσω, το παιδί μου να σπουδάσει στο εξωτερικό. Μπορεί να έκλεισαν οι Εκκλησίες και να διακόπηκε η Θεία Κοινωνία αλλά εγώ γνωρίζω κάποιον ιερέα που θα με βάλει παράνομα μέσα και θα με μεταλάβει. Και έτσι αφού το έλυσα το πρόβλημα μονομερώς, δε με νοιάζει τι γίνεται γύρω μου. Ας βρουν λύση και οι άλλοι. Δε με ενδιαφέρει τι θα κάνουν.           

Όμως  η στάση αυτή της απομόνωσης και της ατομικής διευθέτησης των προβλημάτων  έχει προσωπικές, κοινωνικές και εθνικές προεκτάσεις. Κατ’ αρχάς με έχει εντυπωσιάσει η ευρύτατη χρήση ηρεμιστικών και αντικαταθλιπτικών φαρμάκων. Είναι σπάνιο κάποιος που θα ερωτηθεί να απαντήσει ότι δεν έχει κάποιο από αυτά διαθέσιμο στο σπίτι του. Πολλοί μάλιστα κάνουν συστηματικά χρήση τέτοιων φαρμάκων γιατί δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς αυτά. Είμαστε μια κοινωνία σε κατάθλιψη όπου ο καθένας ζει μόνος το προσωπικό του δράμα.

Δεν πιστεύουμε στη συλλογική λύση των προβλημάτων.

Σε επίπεδο κοινωνίας αδιαφορούμε και δεν πιστεύουμε στη συλλογική λύση των προβλημάτων. Γι’ αυτό στις εκλογές δεν ψηφίζουμε. Τα κοινά δε με αφορούν. Είναι πράγματι εντυπωσιακό ότι στις πρόσφατες Δημοτικές Εκλογές στο Δήμο Αθηναίων ψήφισε το 32,32% των ψηφοφόρων και στη περιφέρεια Αττικής το 46,24%. Αν πραγματικά πιστεύαμε στην κοινή αντιμετώπιση των προβλημάτων μας θα ήμασταν πολύ πιο συλλογικοί στις δραστηριότητές μας. Όμως ο καθένας συναλλάσσεται με την εξουσία ατομικά και παραπονούμαστε μόνο όταν αντιμετωπίζουμε οι ίδιοι προβλήματα, χωρίς αντιστοίχως να ενδιαφέρεται κανένας άλλος βέβαια και για το δικό μας πρόβλημα.

            Σε Εθνικό επίπεδο αδιαφορούμε για μείζονα προβλήματα όπως είναι π.χ. το Δημογραφικό, γιατί δε μας θίγουν σήμερα άμεσα αλλά αφορούν τις επόμενες γενιές. Δε μας ενδιαφέρει ούτε η Πατρίδα που θα παραδώσουμε αφού από ότι φαίνεται μπορεί μόνο φέτος να κάηκαν περισσότερα από  1.800.000 στρέμματα δάσους αλλά δεν υπήρξε καμία αντίδραση. Η Ελλάδα γίνεται συνεχώς φτωχότερη σε ανθρώπους, φυσικό περιβάλλον, οργανωμένες δομές, κοινωνικές παροχές αλλά όλοι παρακολουθούμε αδιάφοροι. Ας θυμηθούμε την ιστορία και την αρχαία Σύβαρη.

Η ιστορία της αρχαίας Σύβαρης.

Οι Συβαρίτες «έπιασαν» νωρίς το νόημα της ζωής. Έθεσαν ως μοναδικούς στόχους της ζωής τους τη φιληδονία, την ευζωία και το να αρέσκονται σε υλικές απολαύσεις. Ασχολούνταν με συμπόσια, γλέντια, θεάματα και απολαύσεις. Οι αχαλίνωτες σπατάλες, η υπερβολική πολυτέλεια και η μαλθακότητα εξ’ αιτίας της καλοπέρασης έμειναν στην ιστορία με τον όρο «Συβαριτισμός». Ας αναφέρουμε όμως μέχρι που έφτασε η αναζήτηση τους για πολυτελή διαβίωση. Από την πόλη τους απομάκρυναν τους κόκορες για να μην τους ξυπνούν το πρωί. Όλες οι χειρωνακτικές εργασίες γίνονταν από δούλους και οι πολίτες ξεκουράζονταν σε πολυτελείς επαύλεις. Μέσα στην πόλη απαγορευόταν τα εργαστήρια των ξυλουργών και των σιδηρουργών λόγο του θορυβώδες της εργασίας τους.

Η επιτομή της καλής ζωής! Κάποιος Συβαρίτης ξύπνησε κουρασμένος ένα πρωί επειδή ένα από τα ροδοπέταλα που υπήρχαν πάνω στο στρώμα του ήταν διπλωμένο και τον ενοχλούσε. Επίσης, αναφέρει ότι τα άλογα του στρατού της Σύβαρης είχαν τη συνήθεια να χορεύουν όταν άκουγαν μουσική. Όταν κάποια στιγμή η πόλη δέχτηκε επίθεση από τον στρατό του Κρότωνα ( μία ελληνική αποικία της Μεγάλης Ελλάδας) και γνωρίζοντας οι στρατιώτες του αυτήν τη συνήθεια, παίζοντας μουσική έκαναν τα άλογα της Σύβαρις να χορεύουν. Δημιουργήθηκε αναστάτωση και σύγχυση στον στρατό με αποτέλεσμα η πόλη να λεηλατηθεί και να παραδοθεί στις φλόγες και οι κάτοικοι να θανατωθούν  Αυτό ήταν το τέλος αυτής της θρυλικής πόλης, εν έτει  510 π.Χ.

Η ιστορία διδάσκει, προβληματίζει και εκδικείται ενίοτε.