Η απώλεια ικανότητας για εργασία
(Απώλεια ικανότητας για εργασία) Η χρόνια σοβαρή ασθένεια επιφέρει συχνά σημαντικές αλλαγές στην εργασία ή τις σπουδές. Όταν οι άνθρωποι αρρωσταίνουν βαριά, η ακαδημαϊκή ζωή και η επαγγελματική σταδιοδρομία τους αναγκαστικά μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Τα σχέδια και οι δραστηριότητες μπαίνουν σε μια κατάσταση αναμονής και πολλές φορές ματαιώνονται οριστικά. Ο ασθενής αντιλαμβάνεται ότι οι δυνατότητες και οι ευκαιρίες του για επαγγελματική εξέλιξη και ακαδημαϊκή πρόοδο ενδέχεται να ανασταλούν ή να χαθούν μη αναστρέψιμα. Η επάνοδος στην εργασία ή τις σπουδές στο σχολείο ή το πανεπιστήμιο παραμένει αδιευκρίνιστη και πολλές φορές μετατίθεται στο μέλλον. Δεν είναι καθόλου σπάνιες οι φορές που η ανάληψη των δραστηριοτήτων που είχε ο ασθενής πριν την εκδήλωση του προβλήματός του θα καταστεί αδύνατη.
Οι δυνατότητες του χρονίως πάσχοντα για εργασία ή σπουδές
Κατά συνέπεια θα πρέπει να γίνει μια απόπειρα καταγραφής των δυνατοτήτων του στις νέες συνθήκες και να προσπαθήσει να κάνει ο χρονίως πάσχων ένα νέο σχεδιασμό της καριέρας του. Μόνο που πλέον η παράμετρος χρόνος λαμβάνει άλλες διαστάσεις, ο καιρός αποκτά άλλο βάρος, συνήθως πιέζει και βέβαια παραμένει άγνωστη η ικανότητα για εργασία ή σπουδές το επόμενο διάστημα μια που παραμένει και ασαφής η εξέλιξη της νόσου. Η αβεβαιότητα είναι η κυρίαρχη αίσθηση και χρειάζεται μεγάλη δύναμη και χρόνος ώστε να ανακαλυφθούν νέοι τρόποι προκειμένου να γίνει και πάλι ο ασθενής παραγωγικός.
Η εργασία κεντρικό στοιχείο στη ζωή των ανθρώπων
(Η απώλεια ικανότητας για εργασία) Είναι γνωστό ότι πολλοί είναι οι άνθρωποι που για τη ζωή τους η εργασία είναι κεντρικό στοιχείο. Αυτοπροσδιορίζονται μέσα από αυτή και καταναλώνουν χρόνο, δυνάμεις και ικανότητες προκειμένου να την εξελίξουν. Μέσα από την εργασία εισπράττουν ικανοποίηση και αυτό τους δίνει σκοπό και δύναμη στη ζωή τους. Οι σπουδές πάλι είναι το εφαλτήριο για μια επιτυχημένη επαγγελματική και ακαδημαϊκή ζωή για ένα νεότερο άνθρωπο αποτελώντας το κέντρο της ζωής του.
Η δημιουργικότητα εκφράζεται μέσα από την εργασία, τα όνειρα υλοποιούνται και η παραγωγικότητα εκδηλώνεται προς τα έξω. Η εργασία προσφέρει αυτονομία στο άτομο και τον κάνει ικανό να πορεύεται στο βίο του χωρίς εξαρτήσεις. Έτσι η σοβαρή χρόνια νόσος ή ο τραυματισμός συνοδεύεται πολλές φορές από μεταβολές στη αυτοεκτίμηση, την αίσθηση ελέγχου στη ζωή, η ανεξαρτησία χάνεται, εμφανίζεται κατάθλιψη, αλλάζουν η εικόνα του σώματος, η ποιότητα και η ικανοποίηση από τη ζωή.
Αν ο ασθενής μπορεί να εργαστεί,διαθέτει υψηλότερη αυτοεκτίμηση
Εάν η νόσος διαμορφώσει μια κατάσταση που το άτομο μπορεί να εργαστεί σε ικανοποιητικό επίπεδο διαμορφώνεται μια κατάσταση όπου ο ασθενής διαθέτει υψηλότερη αυτοεκτίμηση, αισθάνεται πιο ανεξάρτητος, εμφανίζει σε μικρότερο βαθμό κατάθλιψη και εκφράζει μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη ζωή του σε σχέση με όσους δεν εργάζονται. Οι άνθρωποι που μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται εισπράττουν μια ικανοποίηση ότι είναι ακόμη άξιοι και παραγωγικοί μια που σε πολλές περιπτώσεις η εργασία καταλαμβάνει υψηλή θέση στις αξίες του ανθρώπου. Η απώλεια ικανότητας για εργασία χωρίς να μπορεί να αξιολογηθεί ακριβώς ως προς τις συνέπειές της φαίνεται ότι αποτελεί σημαντική απώλεια για τη ζωή ενός χρονίως πάσχοντα (Di Matteo M.R., Martin L.R., 2011, Εισαγωγή στην ψυχολογία της Υγείας, Αθήνα, Πεδίο).
Απώλεια ικανότητας για εργασία: Μετατροπές στον εργασικό χώρο του ασθενούς
Ακριβώς επειδή η εργασία δίνει στο άτομο την αίσθηση της ανεξαρτησίας και της παραγωγικότητας είναι πολύ σημαντικό εφ’ όσον αυτό είναι εφικτό, να γίνονται οι απαραίτητες μετατροπές στον εργασιακό χώρο του ασθενούς ώστε να του επιτραπεί η ενασχόληση με το αντικείμενο που είχε πριν την εκδήλωση του προβλήματος. Ιδιαίτερα στην εποχή της ηλεκτρονικής εργασίας από απόσταση, αν αυτό είναι δυνατό, τότε θα μπορούσε ο ασθενής να εργάζεται από το σπίτι του δημιουργώντας στο χώρο του συνθήκες γραφείου κάνοντας π.χ. τηλεδιασκέψεις και αξιοποιώντας τα διαδικτυακά εργαλεία. Αν αυτό δεν είναι δυνατό, θα ήταν πολύ σημαντικό αν δινόταν μια δεύτερη ευκαιρία μέσω αλλαγής εργασίας στον άνθρωπο με το χρόνιο νόσημα.
Απώλεια ικανότητας για εργασία: Τροποποίηση των υποχρεώσεων του ασθενούς
Αν η επάνοδος στις αρμοδιότητες που είχε στο παρελθόν είναι αδύνατη, το άτομο θα μπορούσε να βοηθηθεί μέσω τροποποίησης απλώς των υποχρεώσεών του. Μπορούν να του δοθούν νέες αρμοδιότητες και να συνεχίσει με αυτές. Εδώ σημαντική είναι η συμμετοχή τόσο του εργοδότη όσο και των κοινωνικών δομών του κράτους. Εκτός από το ψυχολογικό όφελος για τον ίδιο τον ασθενή, η παραμονή του στην αγορά εργασίας μπορεί να είναι επωφελής και για την κοινωνία αφού η αποφυγή της ολικής αναπηρίας και της δημιουργίας ακόμη ενός συνταξιούχου χρηματοδοτούμενου από τον προϋπολογισμό είναι επιβαρυντική για όλους.
Ο χρονίως πάσχων να μην μπει στο περιθώριο της ζωής
Είναι τεράστιο κέρδος για όλες τις πλευρές, ο χρονίως πάσχων να μην μπει στο περιθώριο της ζωής αλλά να μείνει δημιουργικός και κοινωνικά ενεργός. Είναι μάλιστα σημαντική η αίσθηση της οικονομικής αυτοτέλειας για τον ασθενή και την οικογένειά του αφού μια σύνταξη, ή ένα επίδομα δεν είναι ικανό να καλύψει τις αυξημένες πολλές φορές ανάγκες τους. Θα επικαλεστεί εδώ ίσως κάποιος την υψηλού βαθμού κάλυψη από προηγμένες στην κοινωνική πρόνοια χώρες. Ακόμη όμως και σε αυτές, υπάρχουν τα τελευταία χρόνια πολλές συζητήσεις και περικοπές. Θα πρέπει όμως να επιμείνουμε ότι το θέμα δεν είναι οικονομικό. Ο χρονίως πάσχων από ασθένεια ή μετά από τραυματισμό είναι και πρέπει να είναι ισότιμο και ενεργό μέλος της κοινωνίας.