Νικόλαος Παναγιωτόπουλος

Στάδια χρόνιας νόσου.

(Στάδια χρόνιας νόσου) Για να φτάσει κάποιος ασθενής στη χρόνια νόσο συνήθως περνάει από κάποια προηγούμενα στάδια. Μπορεί βέβαια κάποιες φορές η νόσος να εισβάλει ύπουλα και να εξελίσσεται σιγά- σιγά χωρίς να την αντιλαμβάνεται, τουλάχιστον έντονα, μέχρι να φτάσει στο τελικό στάδιο της χρονιότητας ή της απειλής της ζωής του. Όμως τις περισσότερες φορές τόσο στις βαριές ασθένειες που θα λάβουν το χαρακτήρα της χρονιότητας είτε πολύ περισσότερο στην περίπτωση ατυχήματος η έναρξη του προβλήματος γίνεται ξαφνικά. Μια βαριά καρδιακή ανεπάρκεια που θα καθηλώσει τον ασθενή πολύ συχνά ξεκινάει με ένα βαρύ οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Ένα αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο που θα κοστίσει μια αναπηρία στον πάσχοντα ξεκινά ξαφνικά με μια δυσκολία στη ομιλία ή μια παράλυση. Ένας καρκίνος ανακαλύφθηκε με αφορμή έναν τυχαίο έλεγχο ή μια επιπλοκή του.

Στάδια χρόνιας νόσου :Η οξεία φάση της νόσου.

Αυτή είναι η οξεία φάση της νόσου. Είναι η φάση που πρέπει να ληφθούν μέτρα που μπορεί να επηρεάσουν το μέλλον του ασθενούς. Εάν σε ένα οξύ έμφραγμα δε γίνει επείγουσα διάνοιξη του αγγείου που έχει βουλώσει με αγγειοπλαστική ή θρομβόλυση μέσα σε έξι το πολύ ώρες τότε η βλάβη θα είναι ανεπανόρθωτη. Αν το αγγείο του εγκεφάλου που έχει κλείσει από θρόμβο δεν ανοίξει μέσα στις πρώτες ώρες από την εκδήλωση των συμπτωμάτων του, τότε η ζημιά του εγκεφάλου θα είναι μη αναστρέψιμη.  Αν ένα κάταγμα του αυχένα που θα συμβεί μετά από ένα τροχαίο ατύχημα δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα και άμεσα τότε η παράλυση που θα επέλθει σε χέρια και πόδια στον τραυματία θα είναι μη αναστρέψιμη.

Σε αυτή την οξεία φάση κρίνεται η επιβίωση του ασθενούς αλλά και η ποιότητα ζωής του για τα επόμενα χρόνια της ζωής του. Βέβαια για πολλές ασθένειες η άμεση επιβίωση (μήνες ή λίγα χρόνια ) είναι σχετικά σίγουρη και εξασφαλισμένη. Όμως η μελλοντική ποιότητα της ζωής του εξαρτάται άμεσα από την εφαρμογή της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής. Και η ποιότητα και η οργάνωση του συστήματος υγείας κρίνεται συχνά σε αυτή την οξεία φάση.

Στάδια χρόνιας νόσου :Η ψυχολογική κατάσταση του ασθενούς περνάει από διάφορες φάσεις.

Η ψυχολογική κατάσταση του ασθενούς στην οξεία φάση περνάει από διάφορες φάσεις. Ο ασθενής αισθάνεται φόβο, σύγχυση, πόνο, άγχος. Αυτό τον εμποδίζει συχνά να λάβει νηφάλια αποφάσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων  που θα επηρεάσουν τη ζωή του. Κάποιοι ασθενείς που ανακαλύπτουν μετά από μια επείγουσα χειρουργική επέμβαση  ότι έχουν καρκίνο που πρέπει να υποβληθεί άμεσα σε χημειοθεραπεία, αμφιταλαντεύονται αν θα πρέπει να προχωρήσουν στη θεραπεία  που θα τους καταπονήσει σωματικά και ψυχικά και θα αλλάξει την εμφάνισή τους και αυτές οι σκέψεις  μπορεί να οδηγήσουν σε λανθασμένη ή καθυστερημένη απόφαση.

Στάδια χρόνιας νόσου : Η φάση της αποκατάστασης.

Η επόμενη φάση είναι η φάση της αποκατάστασης. Ο ασθενής περνάει την περίοδο που είναι καθηλωμένος στο κρεβάτι και αποδεχόταν παθητικά τις φροντίδες των ιατρών και των συγγενών του και θα πρέπει να δραστηριοποιηθεί για να επιτύχει το μέγιστο δυνατό επίπεδο λειτουργικότητας και υγείας που του επιτρέπει το πρόβλημά του. Πιθανώς θα πρέπει να καταβάλει  τεράστιες προσπάθειες για να σταθεί στα πόδια του, για να αρθρώσει λόγο, για να μπορεί να αυτοεξυπηρετείται χωρίς τη βοήθεια τρίτων.

Ένας ασθενής που βρίσκεται στη φάση της αποκατάστασης πρέπει να μάθει να προσαρμόζεται στη νέα κατάσταση και να συμφιλιωθεί με τις αλλαγές που έγιναν στο σώμα του κα αντανακλούν στο νέο τρόπο της ζωής του. Είναι μια πολύ δύσκολη περίοδος γιατί σιγά σιγά ο ασθενής συνειδητοποιεί ότι η ζωή του δε θα γίνει ξανά όπως ήταν πριν.  Βέβαια στην φάση αυτή της προσπάθειας υπάρχει ακόμη η ελπίδα που λέει ότι πολλά πράγματα θα επανέλθουν σε μια τάξη που θα προσομοιάζει με το παρελθόν ακόμη και αν δεν θα είναι πια ίδια.

Στάδια χρόνιας νόσου : Η αποδοχή της αναπηρίας και οι περιορισμοί.

Από τη στιγμή που βγει από τη φάση αυτή ο ασθενής αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι η αποκατάσταση απέδωσε τα μέγιστα και τώρα θα πρέπει να αποδεχθεί την αναπηρία του και τους περιορισμούς που αυτή συνεπάγεται. Η κατάσταση μπήκε πλέον στη χρονιότητά της και ο ασθενής δεν αναμένεται πλέον ότι θα ανακάμψει. Η παραμόρφωση στο πρόσωπο, η κινητική διαταραχή, η καθήλωση στο κρεβάτι ή σε αναπηρικό αμαξίδιο, η δύσπνοια στην παραμικρή κίνηση, η διαταραχή στην ομιλία, είναι το τίμημα της νόσου του. Τώρα ο ασθενής θα πρέπει να μεταβάλει τους στόχους και τα όνειρα της ζωής του, να ρυθμίσει τη συμπεριφορά του σε νέες βάσεις και να προσαρμόσει τη ζωή του στα νέα πρωτόγνωρα και δυσάρεστα  δεδομένα.

Στάδια χρόνιας νόσου : Πέρασμα στο τελικό στάδιο.

Σε κάποιες περιπτώσεις τα προβλήματα δε σταματούν εδώ. Ο ασθενής θα πρέπει να προετοιμαστεί για το πέρασμα στο τελικό στάδιο, αν πρόκειται για ανίατη νόσο. Ένας καρκίνος πχ. που έχει προσωρινά αναχαιτιστεί έχοντας αφήσει πίσω του κάποια αναπηρία μπορεί να εμφανίσει μεταστάσεις και να αναζωπυρωθεί προκαλώντας νέα προβλήματα μη αντιμετωπίσιμα πλέον. Μια καρδιακή ανεπάρκεια που είχε οδηγήσει τον ασθενή σε προσαρμογή σε μια χαμηλής απόδοσης ζωή, μπορεί να επιπλακεί από ένα νέο επεισόδιο που θα επιδεινώσει ακόμη περισσότερο την κατάσταση ή θα οδηγήσει σε θάνατο. Μέχρι όμως το γεγονός του θανάτου η ζωή του μπορεί να γίνει πολύ δύσκολη και η αυτοεξυπηρέτηση αδύνατη.

Όπως περνά από το ένα στάδιο στο άλλο ο άνθρωπος βλέπει τη ζωή του να φεύγει από τα προ της ασθένειας ή τον τραυματισμό πρότυπα και η ψυχολογική πίεση που δέχεται με το θρυμματισμό των ονείρων του και την οδυνηρή αλλαγή των σχέσεων με το περιβάλλον του είναι πολλές φορές αφόρητη. Αυτές τις μεταβολές θα μελετήσουμε στα επόμενα άρθρα.