Νικόλαος Παναγιωτόπουλος

Επιτροπή ειδικών και οικογενειοκρατία.Το …κληρονομικό δικαίωμα.

(άρθρο:Επιτροπή ειδικών και οικογενειοκρατία) Είναι γνωστό από την εποχή των συντεχνιών ότι ένα καλό επάγγελμα είναι κλειστό. Κληρονομείται από τον πατέρα στο παιδί ή αν δεν υπάρχει διάδοχος μπορεί να το κληρονομήσει και γαμπρός ή νύφη. Αυτό θα συμβεί και στην περίπτωση μιας κερδοφόρου επιχείρησης. Το μαγαζί πηγαίνει στο παιδί. Και άσχετα με τις ικανότητές του, ως κληρονομικό δικαίωμα φροντίζει ο γονιός  ώστε να αποκτήσει τα τυπικά προσόντα για να μπορεί να σταθεί. Το παιδί ενός επιτυχημένου πατέρα δεν έχει να ταλαιπωρηθεί για την επιλογή επαγγελματικής  πορείας. Υπάρχει το μαγαζί του γονιού.

Βέβαια η λαϊκή σοφία γνωρίζει καλά ότι λίγες είναι οι ημέρες μιας ιδιωτικής επιχείρησης που έπεσε στα χέρια ενός ανίκανου γόνου. Όμως όταν πρόκειται για το δημόσιο τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά. Το λογαριασμό θα πληρώνει ο πολίτης και όλα θα λειτουργούν ομαλά. Και αυτή η νοοτροπία που αρχίζει από το μικρό μαγαζάκι της γειτονιάς μπορεί να φτάσει μέχρι τα ανώτατα κλιμάκια της πολιτικής ζωής. Σε χώρες μάλιστα όπως η δική μας που η έννοια της αξιοκρατίας είναι εκ των εν ανεπαρκεία, τα πράγματα γίνονται πολύ απλά στη μεταβίβαση κάθε είδους εξουσίας. Έτσι στη χώρα μας η λέξη οικογενειοκρατία είναι και διαδεδομένη και πολύ ακριβά πληρωμένη.

Επιτροπή ειδικών και οικογενειοκρατία.Το …Πανεπιστήμιο.

Τα πράγματα όμως γίνονται πολύ επικίνδυνα όταν μιλάμε για την κορυφή της επιστημονικής δραστηριότητας που είναι το Πανεπιστήμιο. Και μάλιστα όταν μιλάμε για πολύ ευαίσθητες για τη δημόσια ζωή ειδικότητες που άπτονται του δημοσίου συμφέροντος. Πριν από μερικά χρόνια κάποιος Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας αποφάσισε να τα βάλει με την οικογενειοκρατία στο Πανεπιστήμιο. Ανακάλυψε λοιπόν ότι σε κάποιο πανεπιστημιακό τμήμα ανήκαν στο Διδακτικό και Επιστημονικό Προσωπικό (ΔΕΠ) ο πατέρας, η μητέρα, τα τρία τους παιδιά, ο σύζυγος της κόρης και ο αδελφός του συζύγου της κόρης. Αποφάσισε λοιπόν να καταργήσει  το τμήμα.

Όμως η οικογένεια είναι ισχυρός θεσμός στην Ελλάδα, ενώ οι κυβερνήσεις πέφτουν και οι γενικοί γραμματείς αλλάζουν. Και έτσι το Τμήμα αυτό συνέχισε ακάθεκτο τη δραστηριότητά του. Στις 21/11/2010 ο Απόστολος Λακασάς αρθρογράφος της εφημερίδας «Καθημερινή» είχε γράψει άρθρο με τίτλο «Στην Ιατρική Σχολή όλοι… μια οικογένεια» που το στήριζε σε κάποιους αριθμούς. Συνολικά 53 παιδιά και γαμπροί, 22 σύζυγοι, 12 ανίψια και 10 αδέλφια παλιών καθηγητών συνέθεταν το δέντρο της οικογενειοκρατίας στην Ιατρική Αθηνών.

Οι μεταγραφές φοιτητών  με …ανίατη νόσο.

Θυμάμαι μια ομάδα φοιτητών που προστίθετο στο τρίτο ή τέταρτο έτος στην Ιατρική Αθηνών σε όσους ήδη φοιτούσαν. Την αποτελούσαν γόνοι ιατρών και μάλιστα πολλοί εξ’ αυτών καθηγητών που είχαν σταλεί σε διάφορες χώρες του εξωτερικού κατά κανόνα της Ανατολικής Ευρώπης. Όταν έφτανε το πλήρωμα του χρόνου, ο νόμος παρείχε το δικαίωμα μεταγραφής χωρίς εξετάσεις, αρκεί να έχουν από Πανεπιστημιακή κλινική μια βεβαίωση ότι πάσχουν από ανίατη νόσο. Και βέβαια η βεβαίωση αυτή ήταν παιχνιδάκι να αποκτηθεί από τους μπαμπάδες, τις μαμάδες ή φίλους τους αφού στην Ιατρική ισχύει όπως και στη ζωή το «ένα χέρι νίβει τ’ άλλο και τα δυο το πρόσωπο».

Έτσι οι βαριά πάσχοντες από ανίατη νόσο φοιτητές έπαιρναν μεταγραφή για την Ιατρική Αθηνών και όλα μετά έπαιρναν το δρόμο τους. Το θαυμάσιο κλίμα της Αττικής τους θεράπευε αμέσως και μπορούσαν πλέον αναγεννημένοι να ακολουθήσουν λαμπρή καριέρα. Θυμάμαι ακόμη κραταιό καθηγητή να εκλιπαρεί το γιό του -καλοβολεμένο και αραχτό σε μια χώρα της Ευρώπης- να δεχτεί να έρθει στην Ελλάδα με μεταγραφή και αυτός να αρνείται. Τελικά ο γιός δέχτηκε όταν ο πατέρας  του αγόρασε πανάκριβο αυτοκίνητο για δώρο. Αυτός ο γιός είναι σήμερα βέβαια καθηγητής στην κλινική του πατέρα του.

Οι  πολυάριθμες Πανεπιστημιακές εργασίες.

Από τη στιγμή που γινόταν η μεταγραφή τα πράγματα ήσαν εύκολα. Οι γόνοι περνούσαν δια περιπάτου τα μαθήματα. Έπαιρναν τα πτυχία τους ενόσω για πολλούς από αυτούς έτρεχαν οι διδακτορικές διατριβές που κάποιοι ταλαίπωροι άσημοι ειδικευόμενοι τις  έγραφαν με αντάλλαγμα την ευαρέσκεια του καθηγητή και κάποια ξεροκόμματα που προέκυπταν από αυτή. Πολυάριθμες εργασίες φυσικά, για τις οποίες συχνά δεν είχε ιδέα ο ενδιαφερόμενος γιατί απλά προστίθετο το όνομά του σε αυτές, κοσμούσαν το πλούσιο βιογραφικό του τη στιγμή που ιδρωκοπούσαμε για να κάνουμε μια μόνο, εμείς οι υπόλοιποι πληβείοι. Θυμάμαι όταν έγινε δεκτή μια επιστημονική μου εργασία σε ένα Πανευρωπαϊκό συνέδριο Καρδιολογίας και  βρέθηκα στην Πανεπιστημιακή Κλινική για να την υποβάλω ως διατριβή, ένας από τους κουμπάρους του καθηγητή, με βαρύ ήδη βιογραφικό αν και ειδικευόμενος ακόμη, μου είπε  ειρωνικά ότι τέτοιες εργασίες παράγει κατά δεκάδες το τμήμα του και ο ίδιος ούτε που θυμάται πόσες έχει.

Οι διδακτορικές διατριβές και οι εξετάσεις ειδικότητας.

Τελειώνοντας λοιπόν την ειδικότητα ο ευνοούμενος είχε ήδη διδακτορική διατριβή, δεκάδες εργασίες και δημοσιεύσεις και βέβαια περνούσε τις εξετάσεις ειδικότητας δια περιπάτου. Θυμάμαι σε ένα Καρδιολογικό Συνέδριο έναν πατέρα καθηγητή καρδιολογίας να λέει σε ένα διευθυντή καρδιολογικής κλινικής για το γιό του «Το παλιόπαιδο. Το παρακαλάω να πάει να δώσει τις εξετάσεις του και αυτός βαριέται. Έχει βαρεθεί να παίζει βιντεοπαιχνίδια. Και να φανταστείς ότι όλα είναι έτοιμα και τον περιμένουν τα μέλη της επιτροπής που είναι όλοι φίλοι μου να τον περάσουν».

Και για όσους δεν το ξέρουν οι εξετάσεις ειδικότητας είναι από τις πιο σκληρές δοκιμασίες για ένα ιατρό. Διάβασμα ατελείωτες ώρες για χρόνια και τους τελευταίους μήνες προ των εξετάσεων 16 ώρες την ημέρα. Αυτό έζησα προσωπικά ως γιός ενός απλού ανθρώπου που δε γνώρισε κανένα καθηγητή στη ζωή του. Την ημέρα που γεμάτος κούραση και άγχος έδινα γραπτά στο αμφιθέατρο έδινε μαζί μου ο γιός επιφανούς καθηγητή που μας λοιδορούσε για το άγχος μας και έλεγε ότι οι εξετάσεις είναι κάτι πολύ απλό και μάλιστα για να μην χάνει χρόνο παράλληλα με την αναμονή γι’ αυτές βρέθηκε σε κάποιο νοσοκομείο του Λονδίνου και εξειδικεύτηκε στον υπέρηχο καρδιάς. Την ώρα που εμείς οι υπόλοιποι γράφαμε και ιδρωκοπούσαμε πέρασαν διαδοχικά από το αμφιθέατρο όλα τα μέλη της επιτροπής και τον χαιρέτησαν λέγοντάς του να μεταφέρει στον πατέρα του τους χαιρετισμούς τους.

Επιτροπή ειδικών και οικογενειοκρατία.Αναξιοκρατία.

Αναξιοκρατία λοιπόν. Οικογενειοκρατία. Και για όσους απλούς ανθρώπους πιστεύουν ότι πληρώνουν από το υστέρημά τους για να πάνε «σε Καθηγητή» και να βρουν λύση στο πρόβλημά τους ας μην ταλαιπωρούνται. Θα πείτε έτσι είναι όλο το Πανεπιστήμιο; Δεν υπάρχουν άλλοι άξιοι επιστήμονες που να μην ανήκουν σε κύκλους προσκείμενους στον καθηγητή; Δυστυχώς το σύστημα είναι τόσο ασφυκτικά κλειστό που τίποτε δε γίνεται τυχαία. Βέβαια και οι πολιτικοί και οι οικονομικοί παράγοντες έχουν λόγο για τις εκλογές μελών ΔΕΠ. Αλλά πάντα με το ίδιο πνεύμα και σε συνεννόηση με το εκλεκτορικό σώμα. Δηλαδή οι γόνοι δε μπορεί να είναι άριστοι; Μπορεί, αρκεί να το αποδεικνύουν στο κοινό στάδιο των αγώνων και όχι μπαίνοντας από το παράθυρο. Και αν κάποια παιδιά δεν ακολουθήσουν την ιατρική; Υπάρχουν και οι γαμπροί και οι νύφες αλλά και τα ανίψια.

Και η πανδημία;

Θα μπορούσαμε να γράφουμε ώρες από την προσωπική μας εμπειρία για όλα αυτά. Αλλά δεν έχουν τέλος. Όλοι τα ξέρουν και κανένα δε φαίνεται να ενδιαφέρει. Μόνο που ίσως φαίνονται ασύνδετα με την πανδημία. Δεν είναι καθόλου. Από αυτά τα πρόσωπα το κράτος στελεχώνει τις επιτροπές του. Από αυτούς περιμένουμε να έχουν ανεξάρτητη άποψη και να αντισταθούν στους κρατικούς παράγοντες και από αυτούς περιμένουμε να ρισκάρουν τη θέση και την εξέλιξή τους υποστηρίζοντας μια διαφορετική επιστημονική θέση. Δε θα το κάνουν ποτέ. Γιατί θα πέσουν σε δυσμένεια. Και αν τους αποπέμψουν, τι δουλειά ξέρουν να κάνουν;