Νικόλαος Παναγιωτόπουλος

Το μεγάλο φαγοπότι δεν έγινε μόνο στα φάρμακα
Του Νικόλαου Παναγιωτόπουλου

Αρχική δημοσίευση   19 Απριλίου 2019,   στο   capital.gr    “Με Άποψη”.  (ιατρικές δαπάνες)

Ιατρικές δαπάνες ,υψηλή τεχνολογία και υλικά

Θα ήταν πολύ μονόπλευρο όταν αναφέρεται κάποιος στην κατασπατάληση πόρων στον χώρο της υγείας να μην αναφερθεί στα πολλαπλάσια κονδύλια που ξοδεύτηκαν σε συσκευές υψηλής τεχνολογίας και ακριβά υλικά. Και δεν αναφερόμαστε ασφαλώς σε όσα ορθώς χρησιμοποιήθηκαν για να σωθούν ανθρώπινες ζωές. Ή να βελτιωθεί η ποιότητα της ζωής κάποιων ανθρώπων. Κάποιοι οικονομολόγοι της υγείας αναφέρονται σε κόστος/όφελος, προκειμένου να αποφασιστεί η χρήση κάποιων ακριβών υλικών . Εγώ ως γιατρός θα προσχωρήσω στην άποψη εκείνων που υποστηρίζουν ότι η αξία της ανθρώπινης ζωής είναι ανυπολόγιστη για να τεθεί στη λογική του κόστους. Γνωρίζω με την ιδιότητα του μάνατζερ στην υγεία ότι οι πόροι δεν είναι ατέλειωτοι. Όταν δίνεις κάτι σε κάποιον το στερείς από κάποιον άλλο. Όμως θα επιμείνω ότι ένα οργανωμένο σύστημα υγείας οφείλει να μη στερεί από κάποιον κάτι που του είναι απαραίτητο για να ζήσει.

Ιατρικές δαπάνες κόστος συσκευών και υλικών

Δε μιλάμε επομένως γι’ αυτό. Μιλάμε για τη χρήση συσκευών υψηλής τεχνολογίας που δεν είναι απαραίτητες ούτε καν χρήσιμες στον άνθρωπο που τοποθετούνται. Ακούγεται πολύ σκληρό αλλά δυστυχώς είναι αλήθεια. Ποιο μπορεί να είναι το κίνητρο; Το κέρδος, ασφαλώς υλικό και κάθε άλλου είδους. Ποσοστά από την εταιρεία, διευκολύνσεις και παροχές σε είδος, υποστήριξη στην ακαδημαϊκή του καριέρα. Αναγνώριση από το νοσοκομείο που συνεργάζεται, επικράτηση στο χώρο του γιατί έχει κάνει πολλές πράξεις και έχει όνομα και πείρα πια. Πως μπορεί να οριστεί η παράτυπη πράξη σε αυτό το χώρο; Ως η τοποθέτηση κάποιας συσκευής ή ενός υλικού που υπερβαίνει τις ενδείξεις και το όφελος για τον ασθενή.

Θέλετε ένα πολύ γλαφυρό παράδειγμα; Ο καρδιακός απινιδιστής (ή απινιδωτής όπως είναι πιο γνωστός) είναι ένα πολύ ακριβό μηχάνημα αξίας αρκετών χιλιάδων ευρώ. Τοποθετείται σε ασθενείς που έχουν επικίνδυνες καρδιακές αρρυθμίες και κινδυνεύουν να πεθάνουν από αυτές. Η τοποθέτησή του απαιτεί κάποιες προϋποθέσεις. Πως θα σας φαινόταν αν τοποθετείτο σε ένα ασθενή με βαριά καρδιακή ανεπάρκεια που νοσηλεύεται σε εντατική σε τελικό στάδιο. Με πολύ βραχύ προσδόκιμο επιβίωσης και κάνει τέτοιες αρρυθμίες (στο πλαίσιο της προθανάτιας κατάστασης). Και τελικά πεθαίνει ένα εικοσιτετράωρο μετά την τοποθέτησή του; Και δεν πεθαίνει αναπάντεχα, αλλά ως το χρονικό ενός προδιαγεγραμμένου θανάτου; Και ο γιατρός που τον τοποθέτησε να επιμένει ότι έπρεπε κάτι τέτοιο να γίνει για να του δοθεί μια τελευταία ευκαιρία και ο γιατρός της ΜΕΘ να εγκαλείται από το ιδιωτικό θεραπευτήριο γιατί είπε την επιστημονική του άποψη, ότι δεν έπρεπε να γίνει η τοποθέτηση;

Ιατρικές δαπάνες και κατασπατάληση πόρων

Πως θα σας φανεί ένας ασθενής να εισάγεται σε κρατικό νοσοκομείο με πρωτοεμφανιζόμενη αρρυθμία και να φεύγει με βηματοδότη πανάκριβο, ο οποίος δεν θα χρειαστεί ΠΟΤΕ να δουλέψει και επειδή ερεθίζει το μυοκάρδιο και προκαλεί προβλήματα μετά από μερικά χρόνια θα χρειαστεί να αφαιρεθεί με καρδιοχειρουργική επέμβαση; Και ο γιατρός του επειδή έχει τοποθετήσει χιλιάδες βηματοδότες να είναι διάσημος αρρυθμιολόγος και επιφανές στέλεχος της επιστημονικής εταιρίας των καρδιολόγων;

Πώς θα σας φανεί αν ακούσετε ότι υπάρχει το φαινόμενο του “stent του πατώματος” του υλικού δηλαδή που είναι πολύ μικρό και πανάκριβο και τοποθετείται στα στεφανιαία αγγεία και όλως τυχαίως πέφτει από τα χέρια του γιατρού και είναι πια ακατάλληλο για τοποθέτηση, αλλά χρεώνεται στο λογαριασμό, το πληρώνουμε όλοι και επωφελούνται ευνόητο είναι ποιοι;

Πώς θα σας φανεί ότι κάθε κολπική μαρμαρυγή οδηγείται στο τραπέζι του αρρυθμιολόγου για “κατάλυση”, ablation, “κάψιμο” κοινώς, μια επέμβαση πολύ ακριβή και σε κάποιες περιπτώσεις επικίνδυνη; Κι επειδή ο Έλληνας μπορεί να μην αντιδρά αλλά είναι δεόντως αυτοσαρκαστικός, για κάποιους γιατρούς κυκλοφορεί το αστείο, ότι αυτός έχει κάψει όλη την Αθήνα. Και δεν έχει τέλος η συζήτηση. Αφορά καρδιακές βαλβίδες, υλικά για πολύ καινούριες τεχνικές που προβάλλονται και δεν έχουν παντού ένδειξη, ρομπότ που είναι η νέα μόδα και χρησιμοποιούνται στη χειρουργική, ακόμη και σε απλή επέμβαση που με την κλασική μέθοδο στοιχίζει ελάχιστα, ενώ με τη ρομποτική είναι πανάκριβη. Η Ελλάδα, μια χώρα που νοσηλεύει ασθενείς στα ράντζα, που στερεί στοιχειώδη στους βαριά πάσχοντες είναι πρώτη σε συσκευές υψηλής τεχνολογίας και υλικά πολυτελείας.

Ιατρικές δαπάνες και ελεγκτικοί μηχανισμοί

Είμαι σίγουρος ότι κάποιος θα αντιδράσει: “Μα δεν υπάρχουν ελεγκτικοί μηχανισμοί;” Αντί απαντήσεως θα θυμηθώ κάτι. Κάποτε τηλεφώνησα σε ένα αρρυθμιολόγο που εμπιστεύομαι επιστημονικά και τον παρακάλεσα να συζητήσουμε για την αξία τοποθέτησης ενός ειδικού και ακριβού βηματοδότη σε έναν ασθενή. Τον προσκάλεσα να έρθει να δούμε το φάκελό του και τον ίδιο τον ασθενή και να με συμβουλέψει με την πείρα και τις γνώσεις του. Ο γιατρός μου ζήτησε όνομα και κάποια στοιχεία. “Τι τα θέλεις;” τον ρώτησα. “Μέχρι να τον δω, να πάρουμε τη σχετική έγκριση από την επιτροπή για την τοποθέτηση”. “Μα πως θα γίνει αυτό αφού δεν τον είδες;” “Θα γράψουμε κάτι και η επιτροπή δική μας είναι” μου απάντησε.

Όλα όσα περιγράφω είναι πραγματικά περιστατικά. Θα αναρωτηθεί κάποιος γιατί τα λες σε εμάς και δεν τα καταθέτεις επίσημα; Τα συζήτησα σε όλα τα επίπεδα διοικητικής και επιστημονικής νοσοκομειακής ιεραρχίας, συνδικαλιστές και πανεπιστημιακούς. Είναι πασίγνωστα, αλλά κανείς δε θέλει να τα θίξει. Γι’ αυτό φτάσαμε αγαπητοί μου εδώ που είμαστε. Γιατί ως Έλληνες όλα τα ξέρουμε, αλλά δεν μπλέκουμε. Και καταριόμαστε τους πολιτικούς και όσους “τα παίρνουν”, όμως να μην ξεχνάμε ότι με τη δική μας ανοχή και επιβράβευση γίνονται όλα. Τους κατηγορούμε τους φοβόμαστε και τους θαυμάζουμε ταυτόχρονα.

* Ο κ. Νικόλαος Παναγιωτόπουλος είναι ειδικός καρδιολόγος με εξειδίκευση και πολύχρονη θητεία στην Διοίκηση Μονάδας Εντατικής Θεραπείας