Η χρονική διάρκεια της επίσκεψης στον ιατρό.

Διάρκεια επίσκεψης στον ιατρό. Νικόλαος Παναγιωτόπουλος Καρδιολόγος Μαρούσι

Διάρκεια επίσκεψης στον ιατρό.

(Η διάρκεια επίσκεψης στον ιατρό… )Πολλές φορές παρά τις καλές προθέσεις ιατρού και ασθενούς η σχέση οδηγείται σε αποτυχία με τις ανάλογες επιπτώσεις στην προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος που έχουν να αντιμετωπίσουν. Αυτό συμβαίνει γιατί οι δύο συνιστώσες της σχέσης αποτυγχάνουν να επικοινωνήσουν. Θα πρέπει στο σημείο αυτό να επισημανθεί η αξία της άνεσης χρόνου σε μια τέτοια συνάντηση προκειμένου να επιτευχθεί η σωστή επικοινωνία. Πόσο πρέπει να διαρκεί μια τέτοια επικοινωνία κάθε φορά;

Δεδομένα διάρκειας μιας ιατρικής επίσκεψης.

Ας ξεκινήσουμε με τα δεδομένα που υπάρχουν για το πόσο κρατάει συνήθως μια ιατρική επίσκεψη. Τα αποτελέσματα μιας έρευνας που έγινε στα τέλη της δεκαετίας του ’70 στις ΗΠΑ έδειξαν ότι η μέση διάρκεια μας επίσκεψης σε ένα παθολόγο ήταν 18 λεπτά ενώ μια επίσκεψη σε ένα ιατρό με εξειδίκευση 15 λεπτά. (Feller, B.A, 1979, Characteristics of general internistst and the content of care of their patients, Washington, D,C. US. Department of Health, Education, and Welfare, HRA- 79-652).

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα πιο πρόσφατων μελετών φαίνεται ότι υπάρχουν μεγάλες διακυμάνσεις στη διάρκεια της επίσκεψης. Σε μια από αυτές μετρήθηκε η μέση διάρκεια της επίσκεψης σε παιδιάτρους και παθολόγους σε 5,5 λεπτά ενώ σε μια άλλη με τις υπόλοιπες ιατρικές ιδιότητες βρέθηκε ότι η μέση διάρκεια ήταν 18 λεπτά (Asefzaden S. 1997, Patient flow analysis in a children’s clinic. International Journal of Quality Health Care, 9, 143-147). Το γενικό πλαίσιο είναι από τη μια πλευρά οι επαγγελματίες στο ιατρικό χώρο να μην έχουν ποτέ στη διάθεσή τους αρκετό χρόνο και οι ασθενείς συνήθως να χρειάζονται περισσότερο από όσο τους διατίθεται.

Οι ασθενείς νοιώθουν πιο ικανοποιημένοι όταν η ιατρική επίσκεψη δεν είναι χρονικά πιεστική.

Φαίνεται ότι και τα δύο μέρη χρειάζονται περισσότερο χρόνο και άνεση για να καλλιεργήσουν τη σχέση που είναι απαραίτητη για την επιτυχή επίλυση των προβλημάτων που τους απασχολούν. Ο χρόνος είναι απαραίτητος όχι μόνο για να αναπτύξουν το πρόβλημα. Οι ασθενείς νοιώθουν πιο ικανοποιημένοι όταν η ιατρική επίσκεψη δεν είναι χρονικά πιεστική. Νιώθουν ευχαριστημένοι ακόμα και όταν αφιερώνεται σε αυτούς κάποιος χρόνος για να συνομιλήσουν απλώς με τον ιατρό. Εκτιμούν δηλαδή την ίδια τη σχέση που αναπτύσσεται με αυτόν (Gross D.A, Zyzanski S. J, et. al 1998, Patient satisfaction with time spent with their physician, Journal of family practice, 47, 133-137).

Οι ιατροί από την άλλη πλευρά αναφέρουν επίσης ότι είναι πιο ικανοποιημένοι όταν αισθάνονται ότι είχαν στη διάθεσή τους αρκετό διάστημα για να αλληλεπιδράσουν με τους ασθενείς τους, ότι ασχολήθηκαν επαρκώς με τα ιατρικά ζητήματα που τους απασχολούν και ότι η επικοινωνία μαζί τους έφερε θετικά αποτελέσματα ( Probst, J.C. Greenhouse, D.L. Selassie,  A.W. 1997, Patient and physician satisfaction with an outpatient care visit, Journal of family practice, 45, 418-425).

Ο χρόνος  του  ιατρού…

Πολλοί είναι βέβαια οι ιατροί που ενώ παραπονούνται ότι δεν έχουν αρκετό χρόνο να αφιερώσουν στους ασθενείς τους συνειδητά ή όχι αποφεύγουν να το κάνουν ακόμη και όταν είναι εφικτό. Σχετικές έρευνες έχουν δείξει ότι όσο περισσότερο χρόνο διαθέτει ένας ιατρός στα άτομα που τον επισκέπτονται για να λάβουν ιατρικές συμβουλές, τόσο λιγότερα χρήματα κερδίζει. (Waitzkin, H. 1985, Information giving in medical care. Journal of Health and Social Behavior, 26, 81-101). Μερικές φορές δεν κατορθώνουν να αφιερώσουν περισσότερο χρόνο στους ασθενείς τους, ακόμη και σε περιπτώσεις που τους δίνεται η ευκαιρία, επειδή δεν αναγνωρίζουν τις πραγματικές ανάγκες τους.

Συχνά οι ασθενείς αποδίδουν την απόφασή τους να απευθυνθούν σε άλλο ιατρό στο ότι ο προηγούμενος απέτυχε να τους πείσει ότι τους αφιέρωσε επαρκή χρόνο για την αντιμετώπιση του προβλήματός τους (Di Mateo, M.R. & DiNikola, D.D., 1982, Achieving patient compliance: The phycology of the medical practitioner’s rule, Elmsford, NY: Pergamon Press). Η αύξηση του χρόνου δίνει στον ασθενή τη δυνατότητα να κάνει περισσότερες ερωτήσεις και να μπορέσει να μεταφέρει με μεγαλύτερη άνεση  τις σκέψεις του. Παρ’ όλα αυτά φαίνεται ότι η κυριότερη ικανοποίηση προέρχεται από την υποκειμενική  αίσθηση ότι ο ιατρός ασχολήθηκε για επαρκές χρονικό διάστημα με την κάλυψη των επικοινωνιακών αναγκών του (DiMatteo, M.R. & Hays R., 1980, The significance of patiens’ perceptions of Physician conduct: A study of patients satisfaction in a family practice center. Journal of Community Health,6, 18-34). 

Πολλοί ιατροί από την άλλη πλευρά φαίνεται ότι αποφεύγουν την ελεύθερη συζήτηση με τους ασθενείς. Φαίνεται ότι ανησυχούν ότι δε θα μπορέσουν να δώσουν απαντήσεις στα ερωτήματά τους ή ότι οι απαντήσεις που θα δώσουν θα τους απογοητεύσουν. Είναι έλλειψη γνώσης, πείρας ή φόβος για τα όσα θα ειπωθούν;

Διάρκεια επίσκεψης στον ιατρό και η υπομονή του ιατρού να  ακούσει…

Είναι μεγάλο πλεονέκτημα για τον ιατρό να έχει την υπομονή να ακούσει όλα όσα θέλει ο ασθενής του να του πει, να καταλάβει τι κρύβεται πίσω από τα λόγια και τις συμπεριφορές του, να ανακαλύψει τους φόβους και τις ανασφάλειές του. Όσο περισσότερο τον ακούει και μιλά μαζί του, τόσο περισσότερο φαίνεται να μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες του. Στατιστικά μια συνάντηση που διαρκεί λιγότερο από 19 λεπτά φαίνεται ότι είναι ανεπαρκής (Beisecker, A.E, Beisecker T.D, 1990, Patient information- seeking behaviors when communicating with doctors, Medical Care, 28, 19-28). Αυτό όμως είναι κάτι εντελώς σχηματικό.

Πολύ μεγαλύτερη σημασία έχει η «χημεία» μεταξύ των συμβαλλομένων που διαμορφώνεται από την προσπάθεια που θα καταβάλλουν αμφότεροι. Η χρήση σύγχρονων τεχνολογιών που συντομεύουν το γραφειοκρατικό κομμάτι και δίνουν περισσότερο χρόνο στην επικοινωνία είναι πάντοτε ευπρόσδεκτες. Μια τέτοια εφαρμογή είναι η μηχανοργάνωση. Δεν είναι όμως αυτό το σημαντικότερο. Η ικανότητα της επικοινωνίας είναι ασφαλώς έμφυτη σε κάποιους αλλά καλλιεργείται και εμπλουτίζεται στο πέρασμα του χρόνου.

Η πολυετής εμπειρία ενός ιατρού με ασφάλεια οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τίποτε δεν μπορεί να υποκαταστήσει την καλή επικοινωνία ιατρού- ασθενούς και αυτό έχει πολύ σημαντική επίπτωση στην καλή εξέλιξη  και την επίλυση των προβλημάτων  του δεύτερου.