Ελληνικά 
English 
Η πρόοδος στις ιατρικές τεχνικές σώζει ζωές.
Σχέση Ασθενούς και Ιατρού. Ενσυναίσθηση.
Τις τελευταίες δεκαετίες η τεράστια πρόοδος που σημειώθηκε στις ιατρικές και στις χειρουργικές τεχνικές έχει σώσει αναρίθμητες ανθρώπινες ζωές και έχει βελτιώσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής των πασχόντων από διάφορες ασθένειες και των θυμάτων σοβαρών ατυχημάτων. Σήμερα οι άνθρωποι μετά από έμφραγμα μπορούν να επιζήσουν και να εξασφαλίσουν τις προϋποθέσεις όχι απλά μιας ζωής γεμάτης προβλήματα, αλλά μιας υγιούς και παραγωγικής διαβίωσης. Πριν από μερικές δεκαετίες, τον καιρό που ήμαστε φοιτητές οι ίδιοι ασθενείς θα είχαν πεθάνει ή θα είχαν παραμείνει σε μεγάλο ποσοστό ανάπηροι.
Δομές αποκατάστασης,τεχνολογία και κατάλληλη φροντίδα βελτιώνουν την ζωή των ασθενών.
Επιπλέον, σήμερα υπάρχουν δομές αποκατάστασης που περιλαμβάνουν ομάδες φυσιοθεραπευτών, λογοθεραπευτών, κινησιοθεραπευτών και άλλων ειδικοτήτων που μπορούν να επαναφέρουν σε μεγάλο ποσοστό τη λειτουργικότητα μετά από σοβαρά ατυχήματα, αγγειακά εγκεφαλικά ή άλλα χρόνια νοσήματα. Ο συνδυασμός τεχνολογίας και κατάλληλης φροντίδας έχει αλλάξει πολύ το τοπίο σε πολλές ασθένειες που καθήλωναν έναν ασθενή στο κρεβάτι. Ασθενείς που πάσχουν από χρόνια νοσήματα μπορούν πλέον με χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων να υποβληθούν σε αγωγή με σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. (Di Matteo M.R., Martin L.R., 2011, Εισαγωγή στην ψυχολογία της Υγείας, Αθήνα, Πεδίο).
Η ψυχολογική υποστήριξη δεν είναι ανάλογη της βιολογικής υποστήριξης.
Όμως η πρόοδος στην υποστήριξη των βιολογικών λειτουργιών δεν είναι ανάλογη με την υποστήριξη των ψυχολογικών επιπλοκών που συνοδεύουν την ασθένεια και τον τραυματισμό. Η σοβαρή ασθένεια και η σωματική βλάβη είναι πιθανό να προκαλέσουν έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις τις οποίες οι ασθενείς δεν είναι ενδεχομένως να μην είναι προετοιμασμένοι να χειριστούν. Τα άτομα που πάσχουν μπορεί να μην είναι πλέον σε θέση να απολαύσουν όσα θα ήθελαν στη ζωή τους. Κάποιες δραστηριότητες που έδιναν χαρά στη ζωή τους μπορεί να είναι πια μακρινά όνειρα. Παγιδευμένοι στην ασθένεια, σε ένα σύμπλεγμα πόνου, απογοήτευσης απειλής και σύγχυσης, οι περισσότεροι ασθενείς αισθάνονται θυμό, βαθιά θλίψη και πλήθος άλλων δυσάρεστων συναισθημάτων. Πολλές φορές βιώνουν μια απογοήτευση που μπορεί να οδηγεί σε απειθαρχία, απόσυρση και δυσλειτουργικές συμπεριφορές. (Moos, R.H., Tsu, V.D. 1977. The crisis of physical illness: An overview. In Moos, R.H. (Ed.) Coping with physical illness pp. 3-21. New York: Plenum).
Σχέση Ασθενούς και Ιατρού. Οι ασθενείς αισθάνονται φόβο ακόμη και σε απλές θεραπείες.
Οι ασθενείς μπορούν να αισθάνονται φόβο ακόμη και σε απλές θεραπείες ή επαφές με ιατρούς. Απλά ιατρικά ή χειρουργικά προβλήματα είναι δυνατό να προκαλέσουν στους ασθενείς συναισθηματική αναστάτωση, έστω και μικρού βαθμού. Η συνήθης διαδικασία ελέγχου της υπέρτασης ή ένας απλός προληπτικός έλεγχος με αιματολογικές εξετάσεις, ηλεκτροκαρδιογράφημα και ακτινογραφία μπορούν να προκαλέσουν στον ασθενή φόβο σχετικά με την περίπτωση να πάσχει από κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας. Το ιατρικό περιβάλλον, η ιατρική μπλούζα, τα γάντια, τα μηχανήματα, η μυρωδιά του αντισηπτικού μπορεί να κάνει το άτομο να νοιώσει ότι απειλείται η εικόνα του και να εντείνει την αίσθηση της σωματικής αδυναμίας του.
Ο φόβος και η αδυναμία πιθανόν να κατακλύσουν τον άνθρωπο ο οποίος παραλύει μπροστά στη σκέψη του πόνου και της σωματικής παραμόρφωσης. Κάθε ασθενής μπορεί να αισθανθεί σύγχυση και αποπροσανατολισμό, να υποστεί κρίση πανικού και να κυριευθεί από την αίσθηση ότι χάνει το έδαφος κάτω από τα πόδια του ή ότι πλέον δεν έχει τον έλεγχο της ίδιας του της ζωής. Ιδιαίτερα μάλιστα άτομα τα οποία έχουν συνηθίσει να ελέγχουν όσα αφορούν τους ίδιους και τις οικογένειές τους η απώλεια αυτή τους προκαλεί τρόμο και πανικό. (Di Matteo M.R., Martin L.R., 2011, Εισαγωγή στην ψυχολογία της Υγείας, Αθήνα, Πεδίο).
Η κατανόηση των συναισθημάτων των ασθενών.
Το πρώτο βήμα που θα πρέπει να ακολουθήσει ο επαγγελματίας υγείας είναι η κατανόηση των συναισθημάτων των ασθενών ώστε να τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν την ασθένεια σε ψυχολογικό επίπεδο. Βέβαια για να κατανοήσει ο επαγγελματίας υγείας τα συναισθήματα που βιώνει ένας ασθενής όταν καλείται να αντιμετωπίσει το γεγονός ότι νοσεί και ότι η υγεία του και η ζωή του κινδυνεύουν, θα έπρεπε να έχει έλθει αντιμέτωπος με τον ίδιο σωματικό πόνο, την ίδια συναισθηματική καταπόνηση και την ίδια αβεβαιότητα όπως ακριβώς και ασθενής. Και είναι συχνά φανερό στη συμπεριφορά ενός ιατρού η διαφορά όταν έχει περάσει κάποια ασθένεια ή κάποιο οικογενειακό πρόβλημα υγείας.
Ένας αυστηρός και αγέρωχος ιατρός που επιτιμά τους ασθενείς του για τη συμπεριφορά άγχους και φόβου, γίνεται πολύ πιο συγκαταβατικός και ήπιος όταν περνάει ο ίδιος κάτι ανάλογο. Βέβαια ο επαγγελματίας υγείας δε μπορεί να περάσει υποχρεωτικά από τα προβλήματα του κάθε ασθενή του και βέβαια ο κάθε ασθενής είναι μια μοναδική περίπτωση μια που αποτελεί ιδιαίτερη προσωπικότητα που βιώνει τη δοκιμασία του σε ένα πλαίσιο προσωπικών χαρακτηριστικών και συνθηκών. Στο σημείο λοιπόν αυτό προκύπτει η ανάγκη ο επαγγελματίας της υγείας να προσπαθήσει να συλλάβει το πλήρες νόημα της εμπειρίας του ασθενούς μέσω της διαδικασίας της ενσυναίσθησης. (Di Matteo M.R., Martin L.R., 2011, Εισαγωγή στην ψυχολογία της Υγείας, Αθήνα, Πεδίο).
Σχέση Ασθενούς και Ιατρού. Ενσυναίσθηση.
Η ενσυναίσθηση είναι μια κεντρική έννοια στο χώρο της ψυχολογίας. Ένας πολύ επιτυχημένος ορισμός είναι αυτός που δίνεται από τον ψυχολόγο Carl Rogers (Rogers, C.R. 1957. The necessary and sufficient conditions of therapeutic personality change. Journal of Consulting Phycology, 21, 95-103). Σύμφωνα με τον ορισμό του η ενσυναίσθηση είναι μια διαδικασία που περιλαμβάνει την έκφραση ευαισθησίας στα συναισθήματα ενός άλλου ατόμου τα οποία υπόκεινται σε αλλαγή και τη συναισθηματική σύνδεση με αυτό το άτομο.
Μέσω της ενσυναίσθησης ένας άνθρωπος «ζει για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα μέσα στη ζωή ενός άλλου ατόμου» υπεισέρχεται στον προσωπικό αντιληπτικό κόσμο του και βλέπει τα γεγονότα με τα μάτια του. Η ενσυναίσθηση προϋποθέτει την αποφυγή άσκησης κριτικής στα συναισθήματα του άλλου και την προσπάθεια πλήρους κατανόησης όλων όσων βιώνει ιδωμένα από τη δική του οπτική γωνία. Η εφαρμογή της ενσυναίσθησης είναι απολύτως απαραίτητη στη σχέση ασθενούς- ιατρού και χωρίς αυτή η σχέση δεν είναι ουσιαστική. Αλλά γι’ αυτό θα μιλήσουμε στο επόμενο άρθρο.