Ελληνικά 
English 
Επίδραση ψυχολογίας και θεραπεία. Το εικονικό φάρμοακο (placebo).
Μιλήσαμε την προηγούμενη φορά για την επίδραση που έχει η ενθάρρυνση του ασθενούς από τον ιατρό στην επίλυση ενός προβλήματος ή στη χειρότερη περίπτωση τη βελτίωση της εξέλιξής του. Ίσως το πιο γνωστό φαινόμενο της επίδρασης των προσδοκιών στην ιατρική πράξη είναι η αντίδραση στο λεγόμενο εικονικό φάρμακο (placebo). Τί είναι αυτό; Είναι μια αδρανής ουσία η οποία έχει το περίβλημα ενός κανονικού φαρμάκου. Χρησιμοποιείται στις κλινικές μελέτες για να συγκριθεί η λήψη ενός υπό εξέταση φαρμάκου με το τίποτα.
Ο ασθενής δε γνωρίζει αν παίρνει το φάρμακο ή το τίποτα και έτσι πιστεύει ότι παίρνει φάρμακο ακόμη και όταν αυτό δεν έχει μέσα τίποτε. Η χορήγηση γίνεται για να αποκλειστεί το ψυχολογικό κομμάτι και να εκτιμηθεί η πραγματική ωφέλεια από τη φαρμακευτική ουσία. Η χορήγησή του στηρίζεται στην αλλαγή που επέρχεται στο σώμα από τη συμβολική σημασία την οποία αποδίδει ένα άτομο σε ένα γεγονός ή ένα αντικείμενο του θεραπευτικού περιβάλλοντος (Brody,B.A.2000. The placebo response, New York: HarperCollins).
Επίδραση ψυχολογίας και θεραπεία. Στην ψυχολογία στηρίζονται και πολλές εναλλακτικές θεραπείες.
Εκτός από φάρμακο μπορεί ως placebo να λειτουργήσει ένα άγγιγμα ή μια λέξη και είναι δυνατό να ασκήσουν τόσο σωματική όσο και ψυχολογική επίδραση (Shapiro, A.K., Shapiro, E. 1997. The placebo: Is it much ado about nothing? In A. Harrington (Ed.) The placebo effect: An interdisciplinary exploration. Cambridge, MA: Harvard University Press). Αυτοί λοιπόν οι ασθενείς που έρχονται σε επαφή με τη διαδικασία του placebo πολλές φορές θεραπεύονται ή βελτιώνουν την κατάσταση της υγείας τους μόνο με την πεποίθηση ότι λαμβάνουν μια αποτελεσματική αγωγή.
Εκεί στηρίζονται και πολλές εναλλακτικές θεραπείες που παρουσιάζουν αποτελέσματα χωρίς να μπορούν να αποδείξουν τη δράση των ακολουθουμένων μεθόδων. Η ψυχολογική τόνωση στις περιπτώσεις αυτές βελτιώνουν τις καταστάσεις άγχους και βοηθούν στη θεραπεία.
Οι ασθενείς συχνά παρερμηνέυουν τα όσα ακούν από τους ιατρούς.
Όπως αναφέραμε ήδη οι ασθενείς διψούν για μια θετική και ενθαρρυντική πληροφορία από τους ιατρούς τους. Κάποιοι φτάνουν στο σημείο να προσπαθούν να «διαβάσουν» στις εκφράσεις του προσώπου των ιατρών που έχουν απέναντί τους. Πολύ συχνά μέσα στο άγχος και τον πανικό τους παρερμηνεύουν τα όσα ακούν και σε αυτό βοηθά και η ακατανόητη ή αμφίσημη γλώσσα του ιατρού. Ο ιατρός μπορεί να αναφέρει ότι η πίεση έχει ανέβει πολύ και σταδιακά επιδεινώνεται (π.χ. η μικρή – διαστολική πίεση είναι πάνω από 140mmHg) οπότε υπάρχει κακοήθης υπέρταση. Ο ασθενής παρερμηνεύοντας τη λέξη «κακοήθης» πιθανόν κατανοεί ότι υπάρχει κάποιος καρκίνος και κατά συνέπεια νιώθει απελπισία και εκδηλώνει κατάθλιψη. (Di Matteo M.R., Martin L.R., 2011, Εισαγωγή στην ψυχολογία της Υγείας, Αθήνα, Πεδίο).
Επίδραση ψυχολογίας και θεραπεία. Όταν ο ασθενής γνωρίζει τι μπορεί να προσδοκά.
Οι προσδοκίες είτε του ιατρού είτε του ασθενούς είναι δυνατό να συμβάλουν στη βελτίωση της κατάστασης του δεύτερου. Όπως δείχνουν κάποιες μελέτες, η παροχή αντικειμενικών και αναλυτικών πληροφοριών μπορεί να μειώσει το άγχος των ασθενών καθώς και άλλες αρνητικές συναισθηματικές αντιδράσεις (Clark, N.M. 1997.Creating information messages for reducing patient distress during health care procedures. Patient Education and Counseling, 30, 247-255).
Όταν ο ασθενής έχει στη διάθεσή του συγκεκριμένες, απλές και κατανοητές πληροφορίες μπορεί να συμμετάσχει ο ίδιος στο χειρισμό του προβλήματός του μειώνοντας την απόσταση μεταξύ των προσδοκιών του και της πραγματικότητας ( Clark, 1997). Αυτό φαίνεται ότι οφείλεται στο ότι όταν ο ασθενής γνωρίζει τι μπορεί να προσδοκά από μια συγκεκριμένη κατάσταση, τότε μπορεί να αισθανθεί λιγότερο άγχος και να αντιμετωπίσει τα προβλήματα πιο αποφασιστικά.
Επίδραση ψυχολογίας και θεραπεία.Η προσωπική ιατρού-ασθενούς.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας της ιατρικής και ιδιαίτερα τότε που τα μέσα της επιστήμης ήταν λίγα, η θεραπεία των ασθενών στηριζόταν σε πολύ μεγάλο βαθμό στην προσωπική σχέση με τους επαγγελματίες της υγείας. Η στιγμή της συνάντησης των δύο πλευρών είναι η καταλληλότερη για να έρθουν πολύ κοντά. Όσοι εργάζονται στον ιατρικό χώρο έρχονται αντιμέτωποι με τον πόνο, το φόβο, το θυμό, την κατάθλιψη, την κατάπτωση, το άγχος και τον τρόμο των ασθενών μπροστά στο θάνατο. Γίνονται κομμάτι της προσπάθειάς τους στην προσπάθεια να παλέψουν και να αντιμετωπίσουν σωματικά και συναισθηματικά τις δυσκολίες που κάποιες φορές είναι ανυπέρβλητες.
Κάποιες φορές βιώνουν την επιτυχία και τη χαρά της νίκης πάνω στην αρρώστια ενώ κάποιες άλλες την αποτυχία και το θάνατο. Ακριβώς επειδή οι ασθενείς αγωνίζονται τόσο σκληρά, η σχέση ασθενούς- ιατρού προσφέρει λόγω της ιδιαίτερης φύσης της, πολλές ευκαιρίες για πλησίασμα και συναισθηματική οικειότητα (Cousins, N. 1976. Anatomy of an illness, New York: Norton). Αν αυτή η ευκαιρία χαθεί με ευθύνη μιας από τις δύο πλευρές, η πορεία των πραγμάτων θα είναι αναμφίβολα προβληματική.
Η τεχνολογία σήμερα τείνει να αντικαταστήσει την ανθρώπινη επαφή.
Στην εποχή μας που η τεχνολογία τείνει να αντικαταστήσει την ανθρώπινη επαφή, πολλοί είναι αυτοί που μιλούν για την αξία ενός ρομπότ που θα μπορεί να δίνει λύση στα ιατρικά προβλήματα. Μια μηχανή μπορεί να διαχειρίζεται πλήθος δεδομένων όμως αδυνατεί πλήρως να δημιουργήσει τη σχέση εκείνη που θα ενθαρρύνει, θα καθησυχάσει, θα ενθουσιάσει, θα συνεγείρει. Με μια κουβέντα το ψυχρό και άψυχο μηχάνημα δε μπορεί να κάνει αυτό που μόνο η θερμή ανθρώπινη παρουσία μπορεί. Κι αυτό είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση του προβλήματος που καλούνται να οι δύο πλευρές να λύσουν.